برگزاری جلسه ویدئو کنفرانس با پژوهشگاه هوافضا

مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری (RICeST) و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)  با توجه به مسئله پاندمی ویروس کرونا و عدم امکان برگزاری جلسات حضوری و همچنین برای تسریع و افزایش حجم تعاملات علمی، آموزشی، پژوهشی و فناوری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی-پژوهشی در سطح کشور و محیط بین‌الملل و نیز صرفه‌جویی در هزینه‌ها، جلساتی را در قالب ویدئو کنفرانس با هیئت‌رئیسه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ایران و کشورهای اسلامی برگزار می نماید.

در این جلسات در خصوص انجام تفاهم‌های لازم برای گسترش سطح همکاری‌ها اقدام به عمل می‌آید. ضمناً در صورتی که پیشتر بین دو طرف تفاهم‌نامه‌ای امضا شده باشد پیگیری آن تفاهم‌نامه نیز در دستور کار خواهد بود.

در این جلسه که در 2 تیر 1399 برگزار شد، دکتر محمدجواد دهقانی رییس مرکز منطقه‌ای و سرپرست پایگاه، دکتر حقیقت معاون پژوهش و فناوری پایگاه، دکتر هاجر صفاهیه معاون پژوهش و فناوری مرکز و دکتر محمد رضا فلاحتی قدیمی فومنی مشاور ریاست و مدیر اداره روابط عمومی و همکاری‌های علمی بین‌المللی مرکز منطقه‌ای و ISC حضور داشتند و از طرف پژوهشگاه هوافضا نیز دکتر فتح اله امّی، ریاست پژوهشگاه، دکتر ابراهیمی معاون پژوهش و فناوری و دکتر ابراهیمی معاون اداری مالی این پژوهشگاه حاضر بودند.  

در ابتدای جلسه دکتر دهقانی با بیان خوش‌آمدگوئی و تشکر از حضور مهمانان پژوهشگاه هوافضا، تداوم چنین جلساتی را در سال جهش تولید ضروری دانست تا هرچه بیشتر سازمان ها از فعالیت های علمی یکدیگر بهره مند شوند و در جهت اعتلای کشور ایران گام بردارند.

وی سپس به معرفی مرکز منطقه ای و خدمات علمی آن برای جامعه علمی کشور و منطقه پرداخت و گفت: مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری  (رایسست  - RICeST)  بر اساس تفاهم نامه منعقد شده میان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و فرهنگستان علوم جهان سوم در سال 1370 دایر و لایحه تاسیس آن در سال 1375 از تصویب مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان گذشت.  رایسست با هدف تامین نیازهای اطلاعاتی و تأمین مدارک علمی مورد نیاز اعضای هیئت علمی، پژوهشگران و دانشجویان کشورهایی که در حوزه جغرافیایی ایران قرار دارند تاسیس شده است.

وی افزود: این مرکز با داشتن بیش از 8 میلیون مدرک علمی در حوزه های موضوعی مختلف و در قالب کتاب، نشریه، مقاله و ... به زبان های فارسی، انگلیسی و عربی، خدمات علمی خود را در اختیار پژوهشگران قرار داده است. این خدمات به شکل های مختلفی نظیر تاسیس شاخه، تفاهم نامه های چاپ و انتشار، حمایت های مالی و معنوی از همایش های معتبر و ... ارائه می شود.

با تاسیس شاخه مرکز منطقه ای در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، مقالات تمام متن به روز و میلیون ها مدرک علمی دیگر در اختیار پژوهشگران قرار داده می شود که در سلسله جلسات ویدیو کنفرانسی که از سوی این مرکز در حال پیگیری و انجام است، بسیاری از دانشگاه ها خواستار تاسیس شاخه در دانشگاه خود بوده اند.

وی سپس به معرفی برخی خدمات مرکز منطقه ای پرداخت و گفت: یکی از سامانه هایی که در وبسایت این مرکز در اختیار پژوهشگران قرار دارد، سامانه ژورنال یاب به آدرس (https://journalfinder.ricest.ac.ir/) است که سامانه ای است برای کمک به پژوهشگران برای یافتن بهترین نشریات برای انتشار نتایج تحقیقات خود. این سامانه چکیده مقالات را دریافت می کند و با تحلیل محتوا و مطابقت با حوزه های موضوعی نشریان مختلف مرتبط ترین نشریه را به کاربر معرفی می کند.

دهقانی در ادامه گفت: نظر به رسالت و ماموریت مرکز منطقه ای، با ابلاغ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی وزارت عتف به این مرکز محول شد. هدف از این ارزیابی که هر سال بر اساس اطلاعات کمی و کیفی نشریات علمی انجام می شود، ارتقای کیفیت نشریات بر اساس استاندارهای مطرح در سطح ملی و بین المللی می باشد. در این راستا، ارزیابی و رتبه بندی مطابق با شیوه نامه مصوب کمسیون بررسی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ذیل 6 معیار کلی شامل (انتشار به موقع و ضوابط آیین نامه نشریات؛ داشتن وبگاه استاندارد، زیرساخت ها و اطلاعات شناسنامه ای نشریه؛ رعایت آیین نگارش، ساختار و کیفیت مقالات؛ رعایت فرآیند پذیرش مقالات و داوری تخصصی؛ وضعیت نشریه در نمایه های استنادی، تخصصی و اجتماعی؛ به کارگیری مقررات و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای رعایت اخلاق علمی نشر و جلوگیری از بروز تخلفات علمی) و بیش از 50 شاخص زیر مجموعه انجام می گیرد.

وی سپس به معرفی اجمالی خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) پرداخت و گفت: یکی از ماموریت ها و وظایف اساسی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، ثبت و ارزش گذاری کمّی و کیفی و رتبه بندی نشریات و سایر تولیدات علمی در زیرمجموعه های پایگاه پس از طی مراحل ارزیابی است.

در همین راستا، به منظور غنی­تر کردن سطح کمّی و کیفی نشریات نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، گروه بررسی­های استنادی با شناسایی نشریات معتبری که نویسندگان جهان اسلام، تولیدات علمی خود را در آن­ها منتشر نموده­اند و در پایگاه­های معتبر استنادی بین المللی نمایه می­شوند، تلاش می نماید سطح کیفی نشریات نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام را ارتقا دهد.

وی در ادامه افزود: پایگاه استنادی در راستای کیفی سازی و پوشش بهینه نشریات معتبر علمی، شیوه جدیدی برای سطح بندی و نمایه سازی نشریات طراحی کرده است. در این شیوه از نمایه سازی و سطح بندی، نشریات نمایه شده در ISC بر اساس معیارهای ارزیابی ساختاری، محتوایی و مبتنی بر داده های علم سنجی در سه مجموعه متفاوت شامل «نشریات اولیه»، «نشریات لیست انتظار» و «نشریات هسته» نمایه خواهند شد (https://jcr.isc.gov.ir/main.aspx).

دهقانی گفت: رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ایران (https://ur.isc.gov.ir/) یکی از مهم ترین مسئولیت های ISC محسوب می شود. با ابلاغ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از سال 1389 به صورت سالیانه دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ایران توسط ISC رتبه بندی شده اند و تاکنون 8 سال متوالی این رتبه بندی منتشر شده است. پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با معرفی رتبه دانشگاه های کشور و در اختیار قرار دادن اطلاعات مورد نیاز دانشگاه ها، به عنوان نقشه راهی در جهت ارتقای رتبه دانشگاه ها در سطح ملی و بین المللی عمل خواهد کرد.

دهقانی اظهار داشت: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با فعال کردن اعضای کمیته اجرایی خود در کشورهای مختلف در جهت ارتقای تعاملات بین المللی گام های موثری برداشته است و با توجه به جایگاه پژوهشگاه هوافضا، این پژوهشگاه می تواند در انجام ماموریت های ISC به ما کمک کند که نتیجه آن اعتلای علمی کشور در عرصه بین الملل خواهد بود.

دکتر امّی در ادامه ضمن قدردانی از دعوت به عمل آمده و برگزاری چنین جلسه ای در شرایط کنونی، خواستار تعاملات بیشتر پژوهشگاه هوافضا با دو مجموعه مرکز منطقه ای و پایگاه استنادی شد تا این پژوهشگاه بتواند در رتبه بندی های جهانی جایگاه بهتری کسب کند.

وی سپس به بیان تاریخچه تاسیس این پژوهشگاه پرداخت و گفت: پژوهشکده هوافضا در سال 1375 طبق موافقت اصولی شورای گسترش آموزش عالی به منظور انجام تحقیقات هوافضایی، توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با ابلاغ وزیر وقت پایه‌گذاری شد و سپس در سال 1377 موافقت قطعی آن صادر شد؛ در همین راستا و به منظور تحقق اهداف پیش‌بینی‌شده، فعالیتهای مجموعه در قالب بخش های پژوهشکده علوم و فناوری هوایی، پژوهشکده سامانه فضانوردی، پژوهشکده مدیریت، حقوق و استانداردهای هوافضایی، گروه پژوهشی فیزیولوژی هوافضایی و کانون تفکر، آیندهاندیشی و راهبردی هوافضایی سازماندهی شد.

وی در ادامه درخصوص اهداف پژوهشگاه افزود: توسعه و گسترش پژوهش در زمینه هوافضا و هدایت پژوهش‌ها در راستای منافع ملی، زمینه‌سازی مناسب برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی مرتبط و توسعه علمی و پژوهشی برای بقاء و پیشرفت در عصر اطلاعات، دانش و سفرهای فضایی از جمله وظایف مهم این پژوهشگاه است.

در ادامه، دکتر منصور حقیقت معاون پژوهش و فناوری ISC گفت: یکی از دغدغه های دانشگاه ها رتبه های آنها در سطوح ملی و بین المللی است که این پایگاه آمادگی برگزاری کارگاه های رتبه بندی برای دانشگاه ها بمنظور ارتقای رتبه آنها را دارد.

وی افزود: مساله کیفی سازی نشریات در سال 1395 با ارزیابی نشریات بر مبنای تحلیل استنادی و اختصاص سطوح بر مبنای چارک نظیر Q1  الی Q4 ادامه و از سال 1397 ارزیابی محتوایی و علمی نشریات بر مبنای داوری علمی متخصصین حوزه موضوعی مرتبط، وارد فاز جدیدی شد، به طوری که در حال حاضر نشریات موجود در پایگاه داده ISC در سه بخش لیست اولیه (Master List)، لیست انتظار(Waiting List)  و هسته اصلی (Core (Collection  تقسیم بندی شده است و نشریات هسته از اعتبار علمی بالاتری برخوردارند. پژوهشگران و کاربران با مراجعه به لینک سامانه نشریات علمی جهان اسلام به آدرس (https://jcr.isc.gov.ir/main.aspx) می توانند اطلاعات بیشتری کسب نمایند.

در پایان و به عنوان نتیجه نشست، مقرر شد برای ایجاد انسجام بیشتر در تعاملات امضای تفاهم نامه همکاری در اولویت قرار گیرد.