سهم جهان اسلام درتولیدعلم جهانی

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) با اشاره به سه برابر شدن آمار تولیدات علمی کشورهای اسلامی نسبت به دهه قبل گفت: کشورهای اسلامی در سال 2009 جمعا 63 هزار و 342 مقاله ISI داشته‌اند که هنوز کمتر از میزان انتشارات بعضی از کشورهای تولیدکننده علم مانند آمریکا، چین، آلمان، ژاپن و انگلستان به تنهایی می‌باشد.
دکتر جعفر مهراد خاطرنشان کرد: کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در سال 2000 میلادی تنها حدود 18 هزار و 391 مقاله‌ نمایه شده در ISI داشته‌اند.
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری تصریح کرد: آمریکا و چین هرکدام بیش از 100 هزار مقاله، آلمان 73 هزار، ژاپن 66 هزار و انگلستان 64هزار مقاله در سال 2009 میلادی منتشر کرده است. سهم کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی نیز اندکی بیشتر از 63 هزار مقاله است.
ایران بیش از یک پنجم تولید علم جهان اسلام در سال 2009 را در اختیار دارد
نیمی از مقالات ISI جهان اسلام در ایران و ترکیه تولید می‌شود
به گفته مهراد، تحلیل انتشارات کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به صورت مقاله پژوهشی نشان‌ می‌دهد که تولید انتشارات علمی در این کشورها هم عمدتا در دست چند کشور است به طوری که بیش از نیمی از مقالات (52.7 درصد) مربوط به دو کشور عضو یعنی ترکیه و ایران است که کشور ترکیه 31.6 درصد و ایران 21.1 درصد سهم دارند. با اضافه کردن کشور مصر (7 درصد)، مالزی (6.2 درصد)، پاکستان (5.3 درصد) این پنج کشور درحدود 71.2 درصد از کل مقالات پژوهشی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی را در اختیار دارند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) ادامه داد: بعضی از کشورهای اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا، آسیای جنوبی و آسیای شرقی و اقیانوسیه تقریبا عملکرد خوبی دارد در حالی که کشورهای عضو در آمریکای لاتین و جنوب صحرای آفریقا و آسیای مرکزی نقش عمده‌ای در تولید مقالات پژوهشی ندارند.
تولید علم سالانه 10 کشور اسلامی کمتر از 20 مقاله بوده است
وی تصریح کرد: 10 کشور در بین کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی کمتر از 20 مقاله در سال 2009 میلادی منتشر کرده‌اند. این کشورها در یک منطقه واقع نشده و در مناطق مختلف از گویان در آمریکای لاتین تا سومالی در پایین صحرای آفریقا، و از ترکمنستان در آسیای مرکزی تا مالدیو در جنوب پراکنده‌اند.
به گفته مهراد تعداد کشورهایی که کمتر از 100 مقاله منتشر کرده‌اند به 24 کشور عضو می‌رسد.
ارائه تنها هزار و 922 مقاله در پرتولیدترین کشور جنوب صحرای آفریقا
وی خاطرنشان کرد: نیجریه تنها کشور پایین صحرای آفریقا است که یک‌هزارو 922 مقاله منتشر کرده است. نزدیک‌ترین کشورها در منطقه عبارت است از اوگاندا و کامرون که هرکدام بیش از 450 مقاله منتشر کرده‌اند.
هر یک میلیون مسلمان در سال 2009 حدود 42 مقاله علمی تولید کرده‌اند
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با تاکید بر این که بررسی رشد تعداد مقالات به نفر شاخص بهتری از تولید انتشارات علمی است، تصریح کرد: در سال 2000 کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به طور متوسط تنها 15 مقاله به ازای هر میلیون نفر تولید کرده اند در حالی‌که این تعداد در سال 2009 میلادی به 42 مقاله افزایش یافته است که هنوز در مقایسه با بعضی از کشورها مانند کانادا (یک‌هزار و 355)، انگلستان (یک‌هزار و241)، آلمان (894)، کره جنوبی (682) و روسیه (172) مقاله است.
به گفته مهراد 49 کشور از مجموع 57 کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی بر سرانه خود در این رابطه افزوده‌اند اما این افزایش در 29 کشور عضو بیشتر از 10 مقاله نیست.
ترکیه از لحاظ سرانه تولید علم در جایگاه نخست جهان اسلام است
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری خاطرنشان کرد: ترکیه در تولید علم با تولید 205 مقاله به ازای هر یک میلیون نفر در جایگاه نخست قرار دارد. سپس به ترتیب ایران با (161 مقاله)، تونس (160 مقاله)، مالزی (108 مقاله) و قطر (103 مقاله) در مقام‌های دوم تا پنجم قرار دارند.
وی ادامه داد: چهار کشور دیگر یعنی بحرین، لبنان، امارات و اردن افزایشی بیش از 50 مقاله به میلیون نفر را به ثبت رسانده‌اند. همچنین هشت کشور از 57 کشور عضو یعنی کویت، سورینام، گویان، ترکمنستان، ازبکستان، موریتانی، توگو و کامرون با کاهش مقاله بر حسب میلیون نفر مواجه‌اند. بیشترین کاهش برای کویت با 43 مقاله گزارش شده است. با وجود این، کویت در ارتباط با مقالات بر حسب میلیون نفر در جایگاه چهارم قرار دارد.