نرم افزار سیستم جامع RICeST در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری عملیاتی شد

دکتر جعفر مهراد، رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) با اعلام این خبر افزود: رشته کتابداری و اطلاع رسانی به دلیل سر و کار داشتن با اطلاعات فراوان و افزایش روز افزون اطلاعات، همواره نیازمند استفاده از کامپیوتر و نرم افزارهای مربوط به آن است. این نرم افزارها می¬توانند عملیات ذخیره، بازیابی، جستجو، ویرایش و ... بر روی اطلاعات کتابها و مدارک موجود در کتابخانه را به راحتی انجام دهند. با وجود سیستمهای کامپیوتری در کتابخانه¬ها است، که می¬توان صحبت از کتابخانه الکترونیکی، مجازی، کتب الکترونیکی، نشریات الکترونیکی و ... کرد.
وی افزود: در واقع نرم افزار اطلاع رسانی و کتابخانه ای، نرم افزاری است که برای ذخیره و بازیابی اطلاعات مدارک موجود و انجام امور مربوط به کتابداری و اطلاع رسانی، از جمله جستجوی اطلاعات، گردش مواد، تولید انواع گزارشات، نمایه سازی، سازماندهی (فهرستنویسی) ایجاد شده است. بنابراین با استفاده از این نرم افزار اولا" دسترسی به اطلاعات با سرعت بیشتری انجام می پذیرد، ثانیا" بسیاری از امور کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی با دقت و کارایی بیشتر و هزینه کمتر انجام خواهد شد.
دکتر جعفر مهراد درخصوص پروژه نرم افزار سیستم جامع RICeST گفت: از سال 1387 مرکز منطقه¬ای برای تهیه نرم افزار RICeST مطالعات مقدماتی را انجام داد. سپس در خصوص شناخت، تحلیل، طراحی و پیاده‌سازی نرم¬افزار از گروه مهندسین کامپیوتر و کارشناسان نرم¬افزار این مرکز که دارای تخصص برنامه نویسی هستند استفاده کرده و علاوه بر آن از نظرات گروهی از اساتید کتابداری و اطلاع رسانی و نیز کارشناسان کتابداری برای رفع نواقص موجود استفاده شد.
وی در ادامه بیان کرد: هدف از اجرای این نرم افزار ایجاد سیستم یکپارچه اتوماسیون کتابخانه¬ای است. چنین سیستمی کنترل پایگاه¬ها، اسناد و مدارک را امکان پذیر نموده است. به طور کلی جامع شدن سیستم و گردش کاری، امکان تعریف نقش برای کاربران را میسر نموده و کاهش هزینه¬ها و جستجوی جامع را به دنبال دارد.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اظهار داشت: با توجه به این که مرکز منطقه¬ای، مرکزی اطلاع رسانی است که خدمات متنوع را ارائه می¬دهد نیازمند این است که در صورت لزوم، تغییرات لازم زودتر انجام گیرد تا سیستم دچار مخاطره نشود و خود مرکز، مسئول پشتیبانی و به روز رسانی آن باشد که دیگر نیازمند شرکتها و یا سازمانهای خصوصی نباشد و هزینه زیادی صرف پشتیبانی آن نگردد.
سپس وی به مزایای نرم افزار مذکور اشاره کرد و گفت: یکی از مزایای نرم افزار موجود این است که بین تمام پایگاههای این مرکز هماهنگی وجود داشته و همدیگر را پوشش می¬دهند، این امر امکان جستجوی متمرکز همانطور که در شکل قابل مشاهده است، را فراهم می آورد . از جمله مزایای دیگر سامانه، می¬توان کاردکس نشریات را نام برد که در سیستم های پیشین بصورت کامل وجود نداشت و موجودی نشریات را به صورت جداگانه از هم تفکیک نمی¬کرد در صورتیکه در سامانه RICeST موجودی نشریات به طور کامل و با جزئیات نشان داده می¬شود. Accounting غیر متمرکز، بدین معنی که قبلا" می¬بایستی Account برای هر فرد در هر پایگاه به طور جداگانه تعریف کرد ولی در این سیستم در یک جا فقط با انتخاب پایگاه مورد نیاز این کار انجام می¬شود.
دکتر مهراد بیان کرد: همچنین برای جستجو یک موضوع خاص باید جستجو در چندین پایگاه (پایگاههای مستقل) صورت می¬گرفت که این کار، بسیار دشوار بود. بعضی از اطلاعات پایگاه¬های موضوعی به عنوان مثال سیل ، سوخت ، ایران لیزا و ایران کامپندیکس با اطلاعات مشترک می¬توانست در یک پایگاه وجود داشته باشند در صورتیکه در چندین پایگاه با عناوین مختلف نگهداری می¬شدند که این امر باعث بوجود آمدن افزونگی در میان داده ها شده و موجب استفاده از فضای اضافی برای نگهداری آنها بود. یکی دیگر از موارد را می¬توان به پایگاه نشریات الکترونیکی اشاره نمود. در سیستم های پیشین برای ایجاد چنین پایگاهی قسمتی در نظر گرفته نشده بود، صفحات وب و اطلاعات باید به صورت دستی ساخته و وارد می¬شدند که این موضوع زمان زیادی را به خود اختصاص داده و نیروی انسانی هم به هدر می¬رفت در صورتیکه در سیستم جدید دیگر نیازی به این زمان و نیروی انسانی نیست و به صورت خودکار این صفحات ساخته شده و اطلاعات مربوطه در آن قرار می¬گیرند هم اکنون ایران ژورنال دارای نسخه های فارسی ، انگلیسی و عربی نشریات الکترونیکی است.




وی افزود: کلیه پایگاه های مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در آدرس اینترنتی این مرکز www.ricest.ac.ir در دسترس عموم قرار دارد.
وی در خصوص قابلیت های این نرم افزار گفت: از جمله قابلیت های موتور جستجوی RICeST امکان جستجوی هم زمان در تمامی مواد اطلاعاتی و مرتب سازی آنها بر اساس رتبه می باشد. در صورت نیاز به فایل تمام متن مدارک با اشتراک کاربران گرامی در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری امکان دسترسی به اصل فایل تمام متن از طریق شبکه جهانی اینترنت وجود دارد.
رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری بیان کرد: در ضمن پایگاه های مستقل نیز هر کدام دارای موتور جستجوی اختصاصی است که در صورت نیاز کاربران می توانند از این موتورهای جستجو استفاده نمایند.
به گفته مهراد: برخی از پایگاه های اطلاعاتی مرکز منطقه ای که در سایت این مرکز به آدرس www.ricest.ac.ir در دسترس کلیه علاقه مندان قرار دارد عبارتند از: «ایران ژورنال : دسترسی به اطلاعات نشریات ادواری ایران»، «پایگاه مقاله های الکترونیکی فارسی E-Article» : در این پایگاه امکان دسترسی به تمام متن مقالات نشریات فارسی فراهم است. موتور جستجوی اختصاصی این پایگاه امکان جستجوی تخصصی را به سهولت امکان پذیر می نماید.
همچنین وی از دیگر پایگاه های در دسترس در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به «پایگاه کتابهای الکترونیکی» که امکان مشاهده کتابهای الکترونیکی را برای مشترکین بصورت برخط فراهم است؛ پایگاه نقشه ها و اطلسها، پایگاه طرح های پژوهشی، پایگاه مقاله های لاتین، پایگاه پایان نامه های فارسی و لاتین، پایگاه مقالات روزنامه ها، پایگاه مدیریت الکترونیکی اسناد، پایگاه چکیده انگلیسی مقالات نشریات فارسی Abstracts، پایگاه های تخصصی سیل ، سوخت و انرژی ، زلزله و ... اشاره کرد.