پیشتازی ایران در تولید علم و استنادسازی

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با اشاره به پیشتازی جمهوری اسلامی در تولید علم و استناد سازی در منطقه گفت: سهم ایران از کل تولید علم دنیا حدود دو درصد و از کل تولیدات علمی کشورهای اسلامی 22 درصد است.

اجلاس دو روزه دبیران کل کمیسیون های ملی آیسسکو که از امروز (یکشنبه 20 آبان ماه) در شیراز برگزار می شود به دنبال توسعه حلقه های علمی در حوزه های مختلف از جمله علم و فناوری، میان کشورهای اسلامی است.
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام که به اختصار ISC نامیده می شود، از سال 88 در شیراز و در دل مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری راه اندازی شد.
ISC که برآمده از دل یکی از مصوبات نشست وزرای علوم کشورهای اسلامی در سال 2007 میلادی باکو محسوب می شود، حال تبدیل به پایگاهی برای سایتیشن (استناد قرار دادن مقالات دانشمندان) شده است.
برگزاری اجلاس دبیران کل کمیسیون های ملی آیسسکو با پیشنهاد اولیه ISC در اجلاس وزرای آموزش عالی کشورهای اسلامی در آبان ماه 95 در مراکش تصویب شد.
این اجلاس با هماهنگی های انجام شده توسط کمیسیون ملی آیسسکو در ایران، همکاری دفتر منطقه ای آیسسکو در تهران و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از امروز یکشنبه 20 آبان ماه در شیراز با حضور حدود نمایندگان 34 کشور عضو آیسسکو آغاز به کار می کند و تا عصر فردا دوشنبه ادامه دارد که اقدامی اثرگذار در راستای بین المللی سازی ISC محسوب می شود.
محمد جواد دهقانی رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار اعزامی ایرنا کلیاتی را از اهداف و افق طولانی مدت این اجلاس دو روزه به منظور گسترش حلقه های علمی بین کشورهای اسلامی، تشریح نمود.
وی با بیان اینکه برنامه ریزی برای برگزاری اجلاس آیسسکو از سال گذشته در دستور کار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام قرار داشت، افزود: طبق دستور این اجلاس، ارتقاء کیفیت شبکه علمی کشورهای اسلامی در بخش های مختلف و به صورت های متفاوت از اهمیت زیادی برخوردار است و شرکت کنندگان در این اجلاس دو روزه برنامه ها و پیشنهادات خود را در قالب نشست های تخصصی ارائه می دهند.
سرپرست ISC مهمترین وجه برگزاری اجلاس آیسسکو در شیراز را تاکید بر کیفیت جایگاه علمی در حوزه های متفاوت دانست و گفت: نقش آفرینی ISC در برنامه ها و سیاست های مد نظر آیسسکو از آنجایی اهمیت دارد که پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با مصوبه آیسسکو پایه ریزی شد، از این رو، تصویب برنامه های آینده با حضور کشورهای اسلامی مد نظر است.
دهقانی با اشاره به تصویب سند 10 ساله علم، فناوری و نوآوری در اجلاس سران کشورهای قزاقستان که سال گذشته در آستانه پایتخت این کشور برگزار شد، توضیح داد: بخشی از برنامه های در نظر گرفته شده برای این اجلاس دو روزه همسو با این سند 10 ساله است.
رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در ادامه به جایگاه ایران و کشورهای در جایگاه تولید علم اشاره کرد و افزود: در حال حاضر، سهم کشورهای اسلامی در تولید علم حدود هشت درصد است. به عبارت دیگر، هشت درصد از کل تولید علم در انحصار کشورهای اسلامی است و در 10 سال آینده این سهم باید به بیش از دو برابر افزایش یابد.
به گفته وی، سهم ایران از کل تولید علم دنیا حدود دو درصد و از کل تولیدات علمی کشورهای اسلامی 22 درصد است.
دهقانی در مورد دیگر بندهای مهم سند 10 ساله نیز اظهار کرد: در یکی از بندهای این سند، افزایش سهم دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی های بین المللی قید شده است به طوری که از میان رتبه بندی های بین المللی دنیا باید رتبه حدود 50 دانشگاه کشور اسلامی زیر 500 باشد.
وی نقش مهم ISC در سند 10 ساله قزاقستان را ارتقاء سطح همکاری و تعاملات شبکه علمی بین کشورهای اسلامی عنوان کرد.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در ادامه به نمایه سازی مجلات علمی معتبر کشورهای اسلامی در ISC اشاره کرد و گفت: تمام محققان و پژوهشگران کشورهای اسلامی با دستیابی به این تولیدات علمی، در حوزه های موضوعیِ مختلف و استفاده از آنها می توانند در گسترش شبکه علمی و منسجم سهم داشته باشند.
به گفته دهقانی، بر اساس آمارها، وضعیت کشورهای اسلامی در دو دهه گذشته از نظر علمی و فناوری رو به رشد است. نرخ رشد کشورهای اسلامی سالانه حدود چهار برابر نرخ متوسط دنیا است، به این معنا که اگر نرخ رشد در دنیا سه درصد باشد، نرخ متوسط رشد کشورهای اسلامی 12 درصد در نظر گرفته می شود.
رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با تاکید بر جایگاه نخست ایران در منطقه اذعان می کند ایران میان کشورهای اسلامی بالاترین رتبه را دارد که در منطقه اول و در دنیا از نظر تولیدات علمی رتبه 16 را از آن خود کرده و حتی از نظر شاخص های کیفی بهبود یافته است.
وی به سایتیشن در ایران اشاره کرد و ادامه داد: سایتیشن(استناد به مقالات علمی) مورد استفاده دنیا قرار می گیرد که در این زمینه رشد ایران را شاهد هستیم و باید به جایی برسیم که برنامه ریزی دانشگاه ها، سیاستگذاران و مراکز علمی ایران در دنیا مورد استفاده قرار گیرد.
به گفته سرپرست پایگاه استناد علوم جهان اسلام، این موضوع، دستاورد کمی نیست و ایجاد مرجعیت برای ایران در حوزه علم و فناوری، شاخص های توسعه یافتگی به معنای واقعی را برای ما به ارمغان می آورد.