رشد تولید علم ایران ۱۸برابر متوسط رشد جهان اسلام است

دکتر جعفر مهراد با بیان این که در سال 2010 میلادی، 18 هزار و 321 مقاله در موسسه اطلاعات علمی(ISI) نمایه شده است، گفت: در همین سال 26 هزار و 704 مقاله در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) و 24هزارو 865 مقاله در پایگاه اسکوپوس ثبت شده است.

وی افزود: از ابتدای سال 2011 تا کنون ایران، پنج هزار و 830 مقاله در «آی.اس.آی»هشت هزار و 63 مقاله در «آی.اس.سی» و هفت هزارو 912 مقاله در اسکوپوس به ثبت رسانده است.

مهراد با بیان این که میزان تولیدات علمی پژوهشی نمایه شده سال 2010 دانشمندان ایرانی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام هم برابر با 24 هزار و 581 مقاله بوده است، افزود: در این سال، تعداد دو هزار و 123 مقاله علمی-ترویجی نیز در نشریات معتبر کشور تولید شده است. اگر تعداد مقاله‌های مستند سایر کشورهای اسلامی را در ISC در سال 2010 محاسبه کنیم در مجموع 37 هزارو 425 مقاله در این پایگاه به ثبت رسیده است. این تعداد شامل مقاله‌های فارسی 26 هزار و 704 مقاله و عربی و انگلیسی است.





وی افزود: تقریبا چهار ماه از سال میلادی 2011 سپری شده است. میزان تولیدات علم ایران در ISC در حوزه نشریات علمی -پژوهشی هفت هزار و611 و در نشریات علمی-ترویجی 452 مقاله است.

وی خاطرنشان کرد: آمار تولیدات علمی ایران که توان پژوهشی دانشمندان این کشور را در قالب مقاله‌های پژوهشی و مجموعه مقالات کنفرانس‌ها در سه نظام استنادی ISC، ISI و Scopus نشان می‌دهد، حاکی از برنامه‌ها و سیاست‌های صحیح و منطقی علمی و تحقیقاتی جمهوری اسلامی ایران است.

مهراد با بیان این که تعداد انتشارات علمی کشور شاخصی برای تعیین کمیت تولیدات علمی محسوب می شود، گفت: نتیجه بسیاری از فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی که در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها صورت می گیرد به شکل تولیدات علمی منتشر می‌شود، هر چند که در سالهای اخیر تاکید دولت بر کاربردی بودن پژوهش‌ها و سیاست‌های اعلام شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منجر به این واقعیت غیر قابل انکار شده است که اکنون در تعداد زیادی از مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی کشور انجام تحقیقات علمی به تولید فناوری و ثروت می‌انجامد.

وی افزود: مقالاتی که توسط دانشمندان و پژوهشگران در نشریات معتبر علمی منتشر می‌شود توسط تعدادی از خدمات نظام‌های استنادی تحلیل و مورد سنجش قرار می‌گیرد. مثلا در ایران با تاسیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) این مرکز ماموریت دارد تا تولیدات علمی کشورهای اسلامی را پردازش کرده و روند پیشرفت‌های علمی را در قالب مجموعه‌ای از سیستم‌ها و زیرسیستم‌ها منعکس کند. همین‌طور در ایالات متحده آمریکا، موسسه اطلاعاتی علمی (ISI) و در هلند، بنگاه انتشاراتی «الزویر» از طریق اسکوپوس(Scopus) سهم دانشمندان را با تولید مقالات علمی در پیشبرد دانش شناسایی و ارزیابی می‌کنند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) تصریح کرد: این پایگاه در قلمرو نشریات فارسی، تحلیل استنادی نشریات علمی - پژوهشی و علمی- ترویجی را در اولویت کاری خود قرار داده است. کمیسیون نشریات معتبر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و کمیسیون نشریات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر اساس آیین‌نامه های تدوین شده و کمیته‌های تخصصی خود، نشریات مختلف کشور را ارزیابی و پس از تعیین اعتبار علمی به «آی.اس.سی» معرفی می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: وزارت علوم و تحقیقات و فناوری در این زمینه از سردبیران این نوع نشریات با ارسال نامه درخواست می‌کند که شماره‌های نشریات چاپ شده را بلافاصله به ISC تسلیم کنند. این روند باعث شده است که دریافت نشریات توسط ISC به طور منظم صورت پذیرفته و در تحلیل استنادی و تعیین اثربخشی دانشمندان و پژوهشگران ایران و سایر کشورهای اسلامی موفق‌تر عمل کند.


رییس مرکز اطلاع رسانی علوم و فناوری با بیان این که پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و موسسه اطلاعات علمی، مقالات همایش‌های علمی را هم در تحلیل‌های استنادی مورد استفاده قرار می‌دهند، ادامه داد: علاوه بر مطالعات استنادی بر روی مجموعه مقالات کنفرانس‌های علمی، مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری (RICEST) از طریق پایگاه کتاب‌شناختی، مجموعه مقاله‌ها‌ی همایش‌های علمی تولیدات این نوع همایش‌ها را تحت کنترل در می‌آورد.

مهراد تصریح کرد: بر اساس آمارهایی که ISC و ISI وScopus تولید می‌کند می‌توان ادعا کرد که ایران بیش از هر کشور دیگر نشان دهنده و سمبل تجدید روح جست‌وجوی علم و دانش محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، نتایج درونداد این سیستم‌ها در ارتباط با ایران که در واقع حاصل تلا‌ش‌های غرور آفرین دانشمندان ایرانی است گرایش‌های مثبتی را نشان می‌دهد