نشست مشترک مسئولین دانشگاه آزاد اسلامی و موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری در خصوص گسترش همکاری های علمی، آموزشی، پژوهشی و رتبه بندی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی توسط ISC

به گزارش روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری ، این نشست با حضور دکتر علاءالدین بروجردی معاون بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی به همراه مدیران کل امور پژوهشی و تحصیلات تکمیلی و رئیس دبیرخانه علمی پایش دانشگاه آزاد اسلامی در شیراز، دکتر محمدرضا قائدی سرپرست و سایر مسئولین دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس و واحد شیراز ، دکتر محمدجواد دهقانی، ریاست موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری، دکتر منصور حقیقت و دکتر هاجر صفاهیه معاونین پژوهش و فناوری، و دکتر محمدرضا فلاحتی قدیمی فومنی سرپرست مدیریت همکاری های علمی و بین المللی ISC برگزار شد.

در ابتدای این نشست که در راستای سیاست‌های کلان موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری و بررسی زمینه‌های گسترش همکاری دانشگاه آزاد اسلامی و موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری  در حوزه های علمی، آموزشی، پژوهشی و فناوری و رتبه بندی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی توسط ISC ترتیب داده شد، دکتر محمد جواد  دهقانی رئیس موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری ضمن بیان خیر مقدم به حاضران در جلسه، از حضور دکتر دکتر علاءالدین بروجردی معاون بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی ، دکتر محمدرضا قائدی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس و واحد شیراز و هیات همراه تشکر نمود و جلسه حاضر را دومین جلسه جامع با حضور مسئولین دانشگاه آزاد اسلامی در ISCدانست. وی خاطر نشان کرد در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۳۹۸ نیز دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به همراهی یک هیأت ۱۰۰ نفره متشکل از رؤسا و سایر مسئولین سازمان مرکزی و واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی از سراسر کشور به منظور انعقاد تفاهم نامه همکاری در ISC حضور پیدا کردند که برای ISC باعث افتخار است.

در ادامه دکتر دهقانی با برشمردن اهداف و ماموریتهای کلان ملی و بین المللی ISC ،  برخی دستاوردهای اخیر این موسسه را تشریح نمود. وی گفت: در چند سال اخیر ISC علاوه بر نمایه سازی نشریات کشورهای اسلامی، به نمایه سازی نشریاتی بین المللی دیگری نیز اقدام نموده است. هدف این اقدام، پوشش جامع تمام نشریاتی است که دانشمندان کشورهای اسلامی در آن اقدام به انتشار مقاله می نمایند و در این خصوص فیلتر و تفکیکی از نظر تعلق نشریه به کشور اسلامی و غیراسلامی وجود ندارد.

ریاست  ISCافزود: در چند سال اخیر مقالات 3850 نشریه ملی و بین المللی در ISC نمایه شده است و انتظار می رود با هدف گذاری جدید، در سال جاری تعداد نشریات نمایه شده به 6000 و بعد از آن به 10.000 عنوان برسد که این بسیار در مرجعیت پیدا کردن ISC به عنوان یک پایگاه جامع داده تاثیرگذار خواهد بود. در سال جاری 3000 نشریه خارجی شناسایی شده اند که در حال ارزیابی و سپس پردازش و نمایه سازی می باشند.

دکتر دهقانی ضمن نشان دادن تغییرات سامانه ISC JCR در طی سال های اخیر خاطر نشان کرد : ساختار محتوای علمی و تحلیل  استنادی ISC نظیر Scopus و ISI است.  وی گفت : به منظور تقویت سطح کمی و کیفی نشریات، مطابق با دستورالعمل های مصوب موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری ، هریک از نشریات در یکی از سه دسته نشریات هسته، نشریات لیست انتظار و نشریات اصلی قرار می گیرند؛ لازم به ذکر است که نشریات موجود در هر دسته پس از ارزیابی های دوره ای امکان صعود یا نزول به سطوح دیگر را دارند. وی افزود: 24 درصد نشریات هسته هستند که بیشترین نشریات کیفی را به خود اختصاص می دهد.

دکتر دهقانی اظهار نمود: اخیرا وبینار «ارزیابی و رتبه بندی سال  1400 نشریات علمی: رویکردها و برنامه ها» ویژه سردبیران و مدیران مسئول نشریات علمی با همکاری موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) و کمیسیون نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تاریخ 5 آبان 1400 با حضور معاون پژوهش و فناوری وزارت عتف دکتر غلامحسین رحیمی شعرباف، مدیر کل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی و دبیر کمیسیون نشریات علمی دکتر محسن شریفی و مدیران مسئول و سردبیران  850 نشریه علمی کشور برگزار شد که محورهای موضوعی این وبینار شامل، سیاست های کلی، برنامه ها و حمایت وزارت عتف برای ارتقای کمی و کیفی نشریات علمی، جایگاه ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی در نظام های ارزیابی آموزش عالی شامل ارتقا، ترفیع، تشویق مقالات و تحصیلات تکمیلی، ضوابط قبل از ورود به ارزیابی و رتبه بندی سال 1400 بود. وی افزود: علاوه بر این از ابتدای سال جاری توسط ISC،  تعداد 19 کارگاه بین المللی در خصوص راهکارهای ارتقاء کیفی نشریات برگزار شده است.

در خصوص بحث رتبه بندی دانشگاه ها دکتر دهقانی تصریح کرد: ساختار رتبه بندی چه از نظر شاخص ها و معیارها و روش شناسی و چه از نظر طراحی وب سایت، بین المللی می باشد که طراحی آن به صورت مستقل توسط ISC صورت می پذیرد. وی با اشاره به ساختار وب سایت رتبه بندی دانشگاه ها، گفت: رتبه بندی دانشگاه ها در سایت ISC به سه شکل (1) رتبه بندی کشورهای اسلامی، (2) رتبه بندی جهانی و (3) رتبه بندی دانشگاه های عضو سازمان همکاری های اقتصادی D-8 وجود دارد، که رتبه بندی دانشگاه های عضو D-8 به درخواست دبیرکل این سازمان صورت گرفته است.

دکتر دهقانی همچنین از رونمایی رتبه بندی جهانی 2021 دانشگاه ها در آذر 1400 خبر داد و اعلام داشت: ISC در نظر دارد در سال های آتی رتبه بندی تمامی دانشگاه های غیرانتفاعی و دانشکده ها و مراکز آموزش های الکترونیکی  کشور را نیز در پروژه رتبه بندی جامع خود بگنجاند.

در خصوص پروژه های بین المللی دکتر دهقانی اعلام کرد که ISC با همکاری سازمان همکاری های اقتصادی D-8  از سال 1398 پروژه بزرگی  تحت عنوان

 "Establishment of D8 Map of Scientific Excellence & Collaboration (D8-MSEC)”

شامل 6 فاز را آغاز نموده است که برای کشور سودی بالغ بر دویست و هفتاد هزاردلار به همراه دارد.

دکتر دهقانی همچنین براهمیت تبدیل ISC به پایگاه تامین منابع اطلاعاتی مورد نیاز کشور به منظور نظام مند کردن هزینه های کشور در رابطه با تامین نیازهای  اطلاعاتی بین المللی تاکید نموده و آن را یکی از اهداف مهم این سازمان دانست. دکتر محمدجواد دهقانی رییس ISC گفت: در بهمن ماه سال گذشته با حضور وزیر محترم علوم، تحقیقات و فنآوری و حوزه سیاست‌گذاری  و برنامه ریزی امور پژوهشی این وزارت، موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری از سامانه جامع صدور کد شناساگر دیجیتال (DOR) رونمایی نمود که امکان ثبت و صدور یک کد منحصر بفرد برای هر مقاله پذیرش شده در نشریات کشور، جهان اسلام و دنیا را به طور استاندارد فراهم می‌نماید.

رییس ISC در تشریح شناسه دیجیتال اشیا   (Digital Object Recognizer) یا DOR گفت: DOR عبارت از یک کد منحصر به فرد برای هر شی است که همانند اثر انگشت برای آن می‌باشد. کد بین‌المللی DOR به گونه­ای طراحی شده است که به آثار مختلف علمی از جمله مقالات نشریه ها، همایش ها، کتاب ها، پایان‌نامه ها، آثار هنری، نرم افزارها و ... تعلق می­گیرد. این شناسه همانند یک بارکد برای شناسایی اشیا عمل می‌کند. از جمله مزایای این شناسه می­توان به (1) دسترس­پذیری سریع و آسان­تر به اطلاعات کامل کتاب‌شناختی مقاله­ها و کارهای پژوهشی فقط با یک کلیک بر روی کد شناسه، (2) ارجاع­دهی ساده و سریع با کمترین احتمال بروز اشتباه به کلیه فعالیت­های علمی از جمله مقالات (3) افزایش رویت­پذیری بیشتر مقاله و در نتیجه افزایش تعداد ارجاعات علمی و بنابراین افزایش ضریب­تاثیر و اعتبار نشریه، (4) شناسایی مالکیت معنوی و کاهش سرقت علمی، (5) سیاست‌گذاری در جهت اقتصاد مقاومتی و صرفه جویی ارزی (صدور سایر کدهای شناساگر فقط در انحصار خارج از کشور می باشد)، و (6) امکان صدور شناسه به تمام فعالیت‌های پژوهشی شامل مقالات منتشر شده در نشریات و همایش‌ها حتی برای سال‌های گذشته اشاره کرد

دهقانی اظهار داشت: هر چند در حال حاضر صدور این کد تنها برای نشریات و مقالات انجام می گیرد ولی در طراحی و پیاده سازی این سامانه کلیه استانداردها و شیوه نامه های بین المللی رعایت شده و برنامه ریزی لازم برای امکان صدور کد شناساگر دیجیتال برای کلیه فعالیت های پژوهشی شامل مقالات همایش های ملی و بین المللی، گزارش طرح های تحقیقاتی، پایان نامه و رساله های دانشجویان، ثبت اختراع  و نیز آثار هنری و تولید نرم افزار فراهم شده است.

وی افزود: این فعالیت علمی حرکت بسیار ارزشمندی در جهت شناسنامه دار کردن کلیه فعالیت های پژوهشی کشور بوده و امید است منشا تحول اساسی در مستند سازی فعالیت های علمی کشور باشد. این حرکت علمی دقیقا منطبق با سیاست های کلان علم و فنآوری و نیز بیانیه گام دوم انقلاب در جهت مرجعیت علمی ایران خواهد بود. 

دکتر دهقانی ادامه داد: اطلاعات مستخرج از این سامانه نشان می دهد که تا پایان شهریور 1400 تنها با گذشت کمتر از یک سال از رونمایی سامانه DOR، تعداد 555 نشریه برای دریافت این کد به عضویت این سامانه درآمده و 103419 مقاله کد منحصر بفرد DOR را دریافت نموده اند. این در حالی است که تعداد نشریات در فروردین برابر با 133 مورد و تعداد مقالات 9824 بوده که رشد 4 برابری در افزایش تعداد نشریات و 10 برابری در تعداد مقالات را در طول 6 ماه گذشته نشان می دهد.

ریاست ISC تاکید نمود : بهره گیری از سامانه DOR توسط ISC ، از ابتدا تاکنون موجب صرفه جویی 300 هزار دلاری در بودجه کشور شده است. بر این اساس، دکتر دهقانی از دکتر بروجردی خواست تا هماهنگی های لازم با تمام نشریات دانشگاه آزاد اسلامی را برای دریافت کد شناساگر دیجیتال (DOR) صورت پذیرد.

 دکتر دهقانی از دیگر اقدامات صورت گرفته در خصوص تامین نیازهای اطلاعاتی کشور به راه اندازی سامانه «نماگر کووید 19 (Covid-19 Visualizer)»  توسط ISC اشاره کرد . وی گفت: این سامانه به صورت پیوسته در حال ارتقاء بوده و در این سامانه اطلاعات آماری از تعداد مبتلایان، بهبودیافتگان، جان باختگان و ... در سطح کشورهای جهان ارائه می شود. همچنین نمودار خطی از روند همه گیری این ویروس در کشورهای دارای بیشترین آمار مبتلایان طراحی شده است. وجود مجموعه ارزشمندی از مقالات علمی و همچنین پروتکل های منتشر شده در این سامانه نیز از ویژگی های دیگر این سامانه می باشد که به طور مرتب در حال روزآمدسازی و افزایش است.  وی گفت : سامانه از نماگر کووید-19 در سطح جهان استقبال خوبی به عمل آمده است به گونه‌ای که پیرو ویدیوکنفرانس برگزار شده با دبیرکل دی-هشت و درخواست آن سازمان، لینک این سامانه در نیمه اول فروردین 1399 در وبگاه سازمان دی-هشت در استانبول ترکیه (به آدرس http://developing8.org/) بارگذاری شد و از آن طریق در دسترس کشورهای عضو دی-هشت قرار گرفت .این امر باعث شده است که در هر نشست «کمیته سلامت و بهداشت سازمان همکاری های اقتصادی  D-8»، از موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری،  برای شرکت به صورت مستقل و ویژه دعوت به عمل آید.

در بحث گسترش همکاری های ملی بین المللی ISC با دانشگاه آزاد اسلامی ، دکتر دهقانی در خصوص برگزاری دوره های آموزشی «روش های افزایش اثربخشی علم» برای دانشجویان خارجی دانشگاه آزاد اسلامی اعلام آمادگی کرد. همچنین از دکتر بروجردی درخواست شد تا اقدام لازم در خصوص نماینده ای برای حضور در «شورای سیاستگزاری سامانه ملی نظام پیشنهادات» وزارت عتف به عمل آورند. دکتر دهقانی اعلام نمود که این سامانه به زودی پس از تکمیل اساسنامه و اعضای شورای سیاستگزاری در هیات دولت مطرح خواهد شد. از مزایای این شورا هدفمند نمودن تمام پروژه های تحقیقاتی کشور در راستای رفع نیازهای جامعه است.

در ادامه دکتر منصور حقیقت معاون پژوهش و فناوری ISC به معرفی برخی دیگر از دستاوردهای اخیر موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری پرداخت و از رونمایی پروفایلی جامع در آینده نزدیک خبر داد که این پروفایل شامل چندین سامانه دیگر از جمله رتبه بندی تمامی دانشگاه ها، نشریات، محققان خواهد بود.

وی تصریح کرد از طریق این پروفایل خواهیم توانست روند و مسیر تحقیقات علمی هر کشور را رصد کرده و هر کشور، استان، شهر، موسسه، دانشگاه، دانشکده، نشریه، محقق و ... را از نظر دستاوردها در هر حوزه علمی مورد نظر را با دیگر  کشورها، استان ها، شهرها، موسسه ها، دانشگاه ها،دانشکده ها ، نشریات، ومحققان در سطح جهان مقایسه کرده و نقاط قوت و ضعف را به راحتی شناسایی کنیم و بدین وسیله مسیر حرکت را برای محققان کشور روشن و هموار نماییم.

وی افزود: محدودیت زبانی در این پروفایل وجود ندارد و مخاطبان می توانند به هر زبانی اطلاعات مورد نظر خود را جستجو نمایند. دکتر حقیقت اعلام کرد در حال حاضر 170 واحد دانشگاه آزاد (بر اساس حد آستانه های مصوب شده از نظر تعداد مقاله) در این سامانه قابل مشاهده هستند.

دکتر حقیقت تاکید نمود: برای رسیدن به این هدف عالی نیاز به پشتیبانی همه جانبه وجود دارد و موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری یک قدرت نرم و ارزشمند برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود که باید مورد حمایت جدی قرار گیرد.

در ادامه دکتر علاءالدین بروجردی معاون بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی به ایراد سخنرانی پرداخته و اظهار داشت: از اینکه در حدود چهار هزار نشریه جهان در ISC نمایه می شوند به کشور خود می بالیم. این یک افتخار فراملی و جهانی است . موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری جایگاه مهم و پرافتخاری در جمهوری اسلامی ایران دارد و برای ما این که در محضر ریاست، معاونین و مدیر دفتر بین الملل این سازمان هستیم مایه مباهات است.

وی تصریح کرد: موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری با مدیریت دکتر دهقانی و معاونت دکتر حقیقت با رشد شتابنده ای در حال حرکت است و دانشگاه آزاد اسلامی در نظر دارد ارتباطاتش را با این موسسه گسترده تر نماید.

وی گفت: دانشگاه آزاد اسلامی دارای ظرفیت های بسیار ارزنده ای از نظر تعداد اعضای هیات علمی، نشریات، محققان، تعداد دانشجویان ، طرح های پژوهشی و پتانسیل های تحقیق می باشد که با کمک ISC در سطح جهانی مورد معرفی قرار خواهند گرفت. دکتر بروجردی گفت: شتاب بسیار خوبی در رشد علم داشته ایم و یکی از اهداف مهم دانشگاه آزاد اسلامی در سال های اخیر جذب دانشجویان خارجی یکی از مهمترین اهداف دانشگاه آزاد اسلامی بوده است. از سال گذشته تعداد هجده هزار دانشجوی خارجی جذب دانشگاه آزاد اسلامی شده اند. مقرر است در سال جاری بین هزار تا دو هزار دانشجوی خارجی جذب خواهند شد.

معاون بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی اظهار نمود: با توجه به اهمیت فعالیت های برون مرزی این دانشگاه، شاخه های دانشگاه آزاد اسلامی در بیروت، دوبی و افغانستان و ...  فعال هستند که همه ی آن ها به عنوان پایگاه های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور محسوب می شوند.

وی افزود: با توجه به تاکید رهبرمعظم انقلاب اسلامی لازم است جایگاه زبان فارسی در سطح جهان پیشرفت نماید و دانشگاه آزاد اسلامی فراگیری زبان فارسی را یکی از شروط تحصیل برای دانشجویان غیر ایرانی قرار داده است که این نیز همراستا با یکی از اهداف مهم موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری می باشد.

معاون بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی گفت: امید است با وجود سازمان های ارزشمندی همچون موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری جایگاه علمی ایران به طور روز افزون  ارتقاء یابد و به طور حتم پشتیبانی از چنین سازمان های یکی از اهداف اصلی کشور و وزارت عتف می باشد.

دکتر بروجردی خاطر نشان کرد: این که در میان 57 کشور اسلامی ، کشور ما و در آن ISC متولی سنجش علم کشورهای جهان است باعث فخر کشور اسلامی ما بوده و است. سیاست راهبردی جمهوری اسلامی تجدید حیات تمدن اسلامی است که این سیاست خوشبختانه با عزم راسخ مسئولین ISC دنبال می شود. وی گفت:این که جمهوری اسلامی در طی چهار دهه گذشته با اقتدار در مقابل آمریکا ایستاده و سر خم نکرده است و این را مدیون همین سیاست راهبردی جمهوری اسلامی (تجدید حیات تمدن اسلامی ) و رشد تولید علم پژوهشگران این کشور است.

دکتر بروجردی اعلام داشت: دانشگاه آزاد اسلامی اطلاعات محققان، پژوهش ها، واحدها، نشریات خود را در اختیار ISC قرار خواهد داد تا مورد ارزیابی و  رتبه بندی قرار گیرند اما انتظار دارد این اطلاعات در اختیار رتبه بندی های غربی و انگلیس و آمریکا (از جمله رتبه بندی تایمز و لایدن و QS) قرار نگیرد. به همین دلیل است که دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون بیشترین همکاری را با رتبه بندی شانگهای داشته است.

دکتر بروجردی در پایان مجددا خاطرنشان کرد: اینکه وزرای علوم کشورهای اسلامی ISC را به عنوان «مقر دائمی سنجش علم کشورهای اسلامی» انتخاب کرده اند بسیار باعث مباهات برای کشور ما و شهر پرآوازه شیراز است. کشور ما با کمک ISC باید از ظرفیت های برون مرزی از جمله اساتید ایرانی خارج از کشور بهره مند شود.

سپس،  دکتر محمدرضا قائدی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس و واحد شیراز و دکتر جباری معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز به تشریح فعالیت ها و دستاوردهای شایان دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه هدفمند نمودن تحقیق در این دانشگاه پرداختند و از آن جمله از « نظام جامع پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه ای پایش دانشگاه آزاد اسلامی» نام برده و درخواست بهره گیری از تجربیات دانشگاه آزاد اسلامی در پیشبرد اهداف«شورای سیاستگزاری سامانه ملی نظام پیشنهادات» وزارت عتف را مطرح نمودند. همچنین دکتر حمیدی فر رئیس دبیرخانه علمی پایش دانشگاه آزاد اسلامی در شیراز از موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری خواست  که تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهش های آن ها مانند پردیس های دانشگاه های دولتی به صورت واحد و زیرمجموعه ی لوگو و نام دانشگاه آزاد اسلامی قرار گیرند که این امر به طور حتم موجب ارتقا جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی در سطح ملی و بین المللی خواهد شد.

در پایان و به منظور جمع بندی نشست دکتر محمدرضا فلاحتی قدیمی فومنی سرپرست مدیریت همکاری های علمی و بین المللی ISC دستاوردهای بین المللی شاخص و اخیر موسسه استنادی علوم (ISC) و پایش علم و فناوری از جمله افتتاح شاخه ISC در صربستان، دانشگاه بین المللی قبرس، دانشگاه بوخوم آلمان، دانشگاه خزر آذربایجان، دانشگاه مدیترانه ای آلبانی، دانشگاه فنی الفرات الاوسط ، کتابخانه جوانان آذربایجان، آکادمی علوم پاکستان‏  و به زودی در دانشگاه مینسک بلاروس، فرانسه ، روسیه و برگزاری بیش از 150 وبینار بین المللی  را برشمرده و آمادگی ISC برای همکاری با دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص انعقاد تفاهم نامه همکاری با سازمان آسایهل (در راستای عملیاتی سازی نتایج نشست سال 2018 آسایهل به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی در قزوین) و برگزاری کارگاه های مشترک بین المللی با همکاری آسایهل و دانشگاه آزاد اسلامی را اعلام آمادگی کرد.

سابقه مختصر: