گزارش تحلیلی سامانه نماگر کووید-۱۹ ISC -تیر ۱۴۰۱

به گزارش روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، دکتر محمدجواد دهقانی گفت: اطلاعات مستخرج از سامانه نماگرکووید-19 (ISC COVID-19 Visualizer) نشان می دهد جمعیت بیماران جدید کشور که در فروردین 1401 برابر با 71 هزار نفر، اردیبهشت 17 هزار نفر و در خرداد به 5434 نفر کاهش یافته بود، در تیرماه به 77 هزار نفر افزایش یافت و بدین ترتیب کل جمعیت بیمار کشور تا آخر تیر به 7 میلیون و 312 هزار نفر رسیده است.

دهقانی گفت:  افزایش 14 برابری جمعیت بیماران کشور در تیرماه نسبت به خرداد بسیار نگران کننده است. تعداد بیماران جدید دنیا در فروردین 35 میلیون نفر، اردیبهشت 20 میلیون نفر، خرداد 18 میلیون نفر و در تیرماه 28 میلیون نفر بوده و میزان کل بیماران دنیا تا آخر تیر 1401 به بیش از 573 میلیون نفر رسیده است.

وی افزود: بدین ترتیب روند کاهشی میزان متوسط رشد روزانه بیماری کشور در سه ماه اول سال متوقف شده به طوری که در فروردین 1401 برابر با 0.04 درصد، در اردیبهشت و خرداد به 0.01 درصد و در تیرماه مجدداً به 0.04 درصد افزایش یافت و در جایگاه دهم کشورهای همزمان (13 کشور همزمان در انتشار کووید-19: چین، روسیه، ترکیه، برزیل، اسپانیا، آمریکا، فرانسه، ایران، کانادا، انگلیس، آلمان، پاکستان و ایتالیا) قرار گرفته است.

وی ادامه داد: بیشترین میزان متوسط رشد روزانه بیماری کشورهای همزمان در تیرماه متعلق به کشورهای ایتالیا با 0.44 درصد، آلمان 0.34 درصد و فرانسه با 0.32 درصد بوده است. میزان متوسط رشد روزانه بیماری دنیا در فروردین برابر با 0.24 درصد، اردیبهشت  0.13 درصد، خرداد 0.12 درصد و تیرماه 0.17 درصد بوده است. همچنین ایران در میان کشورهای با جمعیت بیش از 3 میلیون بیمار (39 کشور) از نظر متوسط نرخ رشد روزانه بیماری در تیر با 0.04 درصد در انتهای کشورهای فوق قرار دارد. ضمنا بیشترین میزان متوسط رشد روزانه بیماری در این کشورها مربوط به تایوان برابر با 0.84 درصد، یونان 0.55 درصد و ژاپن برابر با 0.53 درصد می باشد.

رییس ISC گفت: به نظر می رسد شیوع موج جدید بیماری با افزایش جمعیت بیماران جدید که در خرداد شروع شده بود در تیرماه به اغلب کشورها سرایت نموده و کل دنیا عملا وارد موج جدیدی از انتشار ویروس شده به طوری که در برخی از کشورها از جمله ترکیه با افزایش 18 برابری (24 هزار به 438 هزار)، ایران افزایش 14 برابری (5 هزار به 77 هزار نفر)، پرو افزایش 7 برابری (27 هزار به 213 هزار نفر) بیشترین افزایش ممکن را داشته اند. میزان متوسط افزایش بیمار کل دنیا در تیرماه نسبت به خرداد برابر با 50 درصد (18 میلیون نفر به 28 میلیون نفر) بوده است. 

وی افزود: نتایج بررسی نشان می دهد که آمار جمعیت فوتی ایران در فروردین 1286 نفر،  اردیبهشت 375 نفر، خرداد 99 نفر و در تیرماه به 254 نفر افزایش یافته است. بر این اساس، تا پایان تیر کل جمعیت فوتی کشور به 141 هزار و 624 نفر رسیده است. تعداد فوتی دنیا نیز در فروردین 130 هزار نفر، در اردیبهشت 67 هزار و 875 نفر، خرداد به 43 هزار و 717 نفر و در تیر به 57 هزار و 667 نفر رسیده و میزان کل فوتی دنیا تا آخر تیر به 6 میلیون و 401 هزار نفر رسیده است.

دهقانی اظهار داشت: نرخ متوسط رشد روزانه فوتی کشور در فروردین 0.03 درصد، در اردیبهشت، خرداد و تیر کماکان ثابت و برابر با 0.01 بوده و در انتهای جدول کشورهای همزمان قرار دارد. بیشترین نرخ متوسط رشد روزانه فوتی در تیر در کشورهای همزمان مربوط به کانادا با 0.14 درصد، اسپانیا با 0.08 درصد و آلمان با 0.07 درصد بوده است. میزان متوسط نرخ رشد روزانه فوتی دنیا در فروردین برابر با 0.07 درصد، در اردیبهشت  0.04 درصد  و در خرداد  و تیر به 0.03 رسیده است.

     وی افزود: همچنین ایران در میان کشورهای دنیا با بیش از 3 میلیون بیمار (39 کشور)، در تیرماه مشابه خرداد با متوسط نرخ رشد روزانه فوتی 0.01 درصد در انتهای جدول قرار دارد. بیشترین متوسط نرخ رشد فوتی روزانه در این کشورها مربوط به کشورهای تایوان با 1.42 درصد، استرالیا با 0.51 درصد و کانادا با 0.14 درصد بوده است.

الف- بررسی آمار شیوع بیماری

رییس ISC در ادامه گفت: نتایج و آمار سامانه کووید-19 به همراه تحلیل های مقایسه ای وضعیت بیماری در کشور و دنیا در ادامه آمده است. روند آمار انتشار بیماری در کشورهای همزمان با جمعیت بیماران کمتر از 20 میلیون نفر تا تیر 1401 در نمودار 1 نشان داده شده است. در این نمودار محور افقی بیانگر روز در 6 ماه گذشته (اول بهمن 1400 الی آخر تیر 1401) و محور عمودی جمعیت بیمار می باشد.

وی گفت:  همان طور که در نمودار نشان داده شده است کشورهای همزمان با جمعیت بیمار کمتر از 20 میلیون نفر تا آخر خرداد 1401 به ترتیب صعودی عبارت از ایتالیا، روسیه، ترکیه، اسپانیا، ایران، کانادا، پاکستان و چین بوده است که پاکستان و چین بدلیل کم بودن جمعیت و 5 کشور دیگر (آمریکا، برزیل، فرانسه، انگلیس و آلمان) دارای جمعیت بیمار بالای 20 میلیون نفر بوده و در نمودار ظاهر نشده‌اند. علیرغم کاهش روند افزایشی اغلب کشورها از دو ماه گذشته، روند افزایشی بیماری در کشورهای ایتالیا و اسپانیا در طول این مدت به خصوص از فروردین 1401 کاملا مشهود بوده و این روند کماکان ادامه دارد. به طوری که میزان جمعیت بیماران در ایتالیا در تیرماه از روسیه پیشی گرفته است.

دهقانی ادامه داد: به منظور بررسی دقیق تر، آمار کل بیماران و آمار بیماران جدید در 4 ماه اول سال 1401 در کشورهای همزمان در جدول 1 نشان داده شده است. همانطور که ملاحظه می‌شود تعداد کل بیماران جدید دنیا در فروردین 35 میلیون و 727 هزار نفر، اردیبهشت 20 میلیون و 189 هزار نفر، خرداد 18 میلیون و 723 هزار نفر و در تیرماه به 27 میلیون و 998 هزار نفر افزایش یافته است.

وی افزود: مقایسه کشورهای همزمان در جدول 1 نشان می‌دهد که روند افزایشی بیماران در تیر نسبت به خرداد در همه کشورها به جز روسیه وجود داشته است. به طور خاص میزان افزایش جمعیت بیماران در ترکیه با افزایش 18 برابری (24 هزار به 438 هزار)، ایران افزایش 14 برابری (5 هزار به 77 هزار نفر)، ایتالیا 3.5 برابر (730 هزار نفر به 2 میلیون و 580 هزار نفر) بیشترین افزایش ممکن را داشته اند. میزان متوسط افزایش بیمار در کل دنیا در تیرماه نسبت به خرداد برابر با 50 درصد (18 میلیون نفر به 28 میلیون نفر) بوده است. 

نمودار 2 میزان بیماران کشور را در یکسال گذشته و در هر ماه نشان می دهد. همان طور که ملاحظه می شود میزان بیماران جدید در فروردین 1401 برابر 71 هزار نفر، اردیبهشت 17 هزار نفر، خرداد 5434 نفر و در تیرماه با افزایش و جهش 14 برابری به بیش از 77 هزار نفر رسیده است.

در ادامه اطلاعات مربوط به 13 کشور همزمان در سال گذشته در جدول 2 آمده است. این اطلاعات شامل میزان متوسط رشد روزانه بیماری در هر ماه بوده و تمام مقادیر محاسبه شده در ستون آخر (تیر 1401) به ترتیب صعودی مرتب شده است.

رییس ISC گفت: میزان نرخ رشد متوسط در واقع متوسط‌گیری متحرک بر روی بازه زمانی هر ماه می باشد. بدین ترتیب با مقایسه این شاخص می‌توان به عملکرد کشورها در کنترل روند انتشار بیماری و نیز مقابله با بیماری پی برد. نتایج جدول 2 نشان می دهد که متوسط نرخ رشد روزانه بیماری در تیر برای همه کشورها به جز روسیه افزایش یافته است. همچنین روند کاهشی نرخ متوسط رشد روزانه بیماری ایران در بهمن ماه 0.35 درصد، اسفند 0.11 درصد، فروردین 0.04 و اردیبهشت و خرداد 0.01 درصد ادامه داشته  و در تیرماه به 0.04 درصد افزایش یافته و در ردیف دهم جدول قرار دارد.

 همان طور که ملاحظه می‌شود، بیشترین میزان متوسط رشد روزانه بیماری در تیرماه مربوط به کشورهای ایتالیا با 0.44 درصد، آلمان 0.34 درصد و فرانسه با 0.32 درصد بوده است. میزان متوسط رشد روزانه بیماری دنیا در فروردین برابر با 0.24 درصد، اردیبهشت  0.13 درصد، خرداد 0.12 درصد و تیرماه 0.17 درصد بوده است.

ب- بررسی آمار فوتی

دهقانی ادامه داد: نمودار 3 مقایسه میزان فوتی کشورهای همزمان با میزان جمعیت فوتی بیش از 100 هزار نفر و کمتر از 200 هزار نفر (6 کشور) تا آخر تیر 1401 را نشان می‌دهد. کشورهای آمریکا (بیش از 1 میلیون نفر)، برزیل (676 هزار نفر) و روسیه (382 هزار نفر) و نیز ترکیه (99 هزارنفر)، کانادا (43 هزار نفر )، پاکستان (30 هزار نفر) و چین (5 هزار و 226 نفر فوتی) در نمودار ظاهر نشده اند.

همان طور که از نمودار 3 مشاهده می‌شود تا آخر تیر 1401 سه کشور انگلیس، ایتالیا و فرانسه در صدر کشورهای مورد نظر به لحاظ تعداد فوتی قرار دارند و روند افزایش میزان فوتی در اغلب کشورها بجز ایران ادامه دارد. مشاهده می‌شود که میزان شیب روند فوتی در کشورهای انگلیس و آلمان نسبت به سایر کشورها در تیر همچنان ادامه داشته و جمعیت فوتی آلمان در تیرماه از ایران پیشی گرفته است.

وی افزود: به منظور بررسی دقیق تر، آمار فوتی در چهار ماه اول سال 1401 و نیز آمار کل فوتی تا پایان تیر برای کشورهای همزمان در جدول 3 نشان داده شده است. آمار فوتی در کل دنیا در فروردین 1401 برابر با 130 هزار نفر، اردیبهشت 67 هزار نفر، خرداد 43 هزار و 717 نفر و در تیرماه 57 هزار و 667 نفر بوده است. بدین ترتیب کل فوتی در دنیا تا آخر تیر به  6 میلیون و 401 هزار نفر رسیده است.

همانطور که از جدول 3 ملاحظه می شود در تیر 1401 نسبت به خرداد روند افزایشی میزان فوتی در همه کشورها بجز روسیه وجود داشته است. به طور خاص افزایش 15 برابری فوتی در کشور پاکستان (5 نفر فوتی در خرداد به 78 نفر در تیر) و نیز افزایش 2.5 برابری فوتی در کشورهای ایران (99 نفر به 254 نفر) و نیز ترکیه (75 نفر به 188 نفر)  بسیار می باشد.

نمودار 4 میزان فوتی های جدید کشور در یکسال گذشته (تیر 1400 الی تیر 1401) را نشان می‌دهد. همان طور که ملاحظه می شود ایران در شهریور 1400 با 16 هزار و 153 فوتی بالاترین میزان فوتی را داشته است. روند کاهشی از مهر 1400 آغاز شده و در خرداد 1401 به کمترین میزان یعنی 99 نفر رسیده ولی در تیر ماه با افزایش 2.5 برابری به 254 نفر رسیده است.

جدول 4 میزان متوسط نرخ رشد روزانه فوتی 13 کشور همزمان در 1 سال گذشته را نشان می‌دهد. تمام مقادیر محاسبه شده در ستون متناظر با تیر 1401 به ترتیب صعودی مرتب شده است. همان طور که از جدول پیداست میزان متوسط رشد روزانه فوتی دنیا در فروردین 1401 برابر با 0.07، اردیبهشت برابر با 0.04 درصد، خرداد و تیر برابر با 0.03 درصد بوده است. در ستون آخر ملاحظه می شود میزان متوسط رشد فوتی همه کشورهای همزمان در تیرماه افزایش و یا ثابت مانده است. میزان نرخ متوسط رشد فوتی روزانه ایران در فروردین 1401 برابر با 0.03 درصد، اردیبهشت، خرداد و تیر برابر با مقدار ثابت 0.01 درصد بوده و در انتهای جدول این کشورها قرار دارد.

ج- بررسی وضعیت بیماری در سایر کشورهای جهان

         دهقانی گفت: مشخصات آماری روند رشد، بهبودی و فوتی برخی کشورها  با جمعیت بیمار بیش از 3 میلیون نفر (39 کشور) تا پایان تیر 1401 در جدول 5 نشان داده شده است. میزان کل جمعیت بیماران جدید در دنیا در فروردین 1401 برابر با 35 میلیون نفر، اردیبهشت حدود 20 میلیون نفر، خرداد  18 میلیون نفر و در تیرماه با افزایش 50 درصدی به حدود 28 میلیون نفر رسیده است و در نتیجه جمعیت کل بیماران در دنیا تا آخر تیر 1401 به بیش از 537 میلیون نفر رسیده است.

وی ادامه داد: میزان جمعیت بیماران ایران در اردیبهشت 17346 نفر، خرداد 5434 نفر و در تیر با افزایش 14 برابری به 77226 نفر رسیده و آمار کل بیماران در ایران در تیر به بیش از 7 میلیون و 312 هزار نفر رسیده و در میان این کشورها در جایگاه 17 قرار دارد. همانطور که در جدول 5 نشان داده شده است بیشترین تعداد بیماری در تیر مربوط به آمریکا (3 میلیون و 900 هزار نفر)، فرانسه (3 میلیون و 137 هزار نفر)، آلمان (2 میلیون و 996 هزار نفر) بوده است

رییس ISC در ادامه گفت: همچنین بیشترین میزان متوسط رشد روزانه بیماری در تیر مربوط به کشورهای تایوان با 0.84 درصد، یونان با 0.55 درصد و ژاپن با 0.53 درصد بوده است. ایران به همراه 3 کشور دیگر با متوسط نرخ رشد روزانه 0.04 درصد در جایگاه 32 این جدول قرار گرفته ‌است. به نظر می رسد شیوع موج جدید بیماری با افزایش جمعیت بیماران در تیر نسبت به خرداد در همه کشورها در حال انجام است.

جدول 5 نشان می دهد که تعداد فوتی دنیا در فروردین 130 هزار نفر، در اردیبهشت 67875 نفر، خرداد 43717 نفر و در تیر به 57667  رسیده و در نتیجه میزان کل فوتی دنیا تا آخر تیر  به 6 میلیون و 401 هزار نفر رسیده است. بیشترین میزان فوتی در تیر مربوط به کشورهای آمریکا (13 هزار نفر)، برزیل (7390 نفر) و انگلیس (3 هزار نفر) بوده است.

وی افزود: آمار جمعیت فوتی ایران در فروردین 1401 برابر با 1286 نفر، اردیبهشت 375 نفر، خرداد 99 نفر یعنی کمترین میزان ممکن و در تیر به 254 نفر رسیده است. بر این اساس تا پایان تیر کل جمعیت فوتی کشور به 141 هزار و 624 نفر رسیده و از این نظر در جایگاه 12 جدول قرار دارد. میزان نرخ متوسط رشد روزانه فوتی کشور در اسفند 0.13 درصد، فروردین 0.03 درصد، اردیبهشت، خرداد و تیر برابر با مقدار ثابت 0.01 درصد بوده و به همراه 12 کشور دیگر در انتهای جدول کشورهای دنیا با بیش از 3 میلیون بیمار (39 کشور) قرار دارد. بیشترین نرخ متوسط رشد روزانه فوتی در تیر مربوط به کشورهای تایوان با 1.42 درصد، استرالیا با 0.51 درصد و کانادا با 0.14 درصد بوده است. میزان متوسط نرخ رشد فوتی دنیا در فروردین برابر با 0.07 درصد، اردیبهشت  0.04 درصد، خرداد و تیر  0.03 درصد بوده است.

مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، جهت تسریع فرایند اطلاع رسانی در زمینه یافته‌های جدید علمی در مورد ویروس کووید-19 و کمک به پژوهشگران، سیاست‌گذاران حوزه سلامت و عموم مردم و نیز پاسخ دهی مطلوب به همه گیری جهانی، سامانه نماگرکووید-19 (ISC COVID-19 Visualizer) را از ابتدای بروز بیماری راه اندازی کرده است. اطلاعات این پایگاه شامل جدیدترین مقالات علمی تمام متن منتشر شده و پیش چاپ و نیز آمار مربوط به وضعیت انتشار بیماری بر اساس نقشه جهانی از وضعیت همه‌گیری بیماری کووید-19 بوده و با جستجو در آن تازه ترین آمار مبتلایان، مرگ و میر، درمان‌شدگان و همچنین نسبت های ابتلا به جمعیت به تفکیک هر کشور و مقایسه بر اساس نمودار زمانی-مکانی قابل مشاهده است. آدرس وبگاه این سامانه https://maps.isc.ac/covid19/)) بوده که از طریق وبگاه اصلی موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) https://www.isc.ac)) در دسترس می‌باشد. این سامانه همچنین به درخواست سازمان همکاری های اقتصادی کشورهای عضو دی هشت (D8) برای بهره برداری کشورهای عضو، در فروردین ماه 1399 با حضور نمایندگان کشورهای عضو این سازمان به دعوت مرکز بهداشت و حمایت اجتماعی سازمان D8 (D8-HSP) و نیز مرکز بهداشت جهانی (Chatham House) لندن به صورت ویدیوکنفرانس رونمایی و در وبگاه آن سازمان به آدرس (http://developing8.org/) قرار گرفت.