وبینار بین المللی مشترک مؤسسه ISC و سازمان D-۸ برگزار شد

به گزارش روابط عمومی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، وبینار بین المللی مشترک سازمان D-8  و مؤسسه ISC در مورد معرفی خدمات ISC برای کارشناسان، محققان و سیاست گذاران در کشورهای عضو D-8 برگزار شد.

این وبینار با حضور دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC، دکتر ایسیاکا عبدالقادر امام، دبیر کل گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه D-8، دکتر علی نایبی معاون فناوری و نوآوری، دکتر هاجر ستوده معاون پژوهشی، دکتر محمد رضا فلاحتی قدیمی فومنی مدیر توسعه امور بین الملل، دکتر منصوره صراطی سرپرست مدیریت رتبه بندی و تحلیل استنادی در تاریخ 19 تیر 1402 به صورت مجازی برگزار شد.

این وبینار بین المللی پیرو تفاهم نامه امضا شده بین دو طرف و همچنین جلسه رئیس مؤسسه ISC با دبیر کل D-8 در استانبول در بهمن 1401 برگزار شد که مقرر شده بود به منظور آشنایی کشور های عضو D-8 با فعالیت ها، فرآورده های علمی و خدمات علمی ISC، وبینارهای علمی برگزار شود.

فاضل زاده گفت: در ابتدا، از دکتر ایسیاکا عبدالقادر امام، دبیرکل گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه  (D8)  برای حضور در وبینار مشترک  D-8 و ISC در زمینه معرفی خدمات ISC و همچنین از حمایت شما در خصوص فعالیت های بین المللی ISC صمیمانه تشکر می کنم. علاوه بر این، از تمام کارشناسان، محققان و سیاستگذاران کشورهای عضو  D-8 که در این وبینار شرکت کرده اند تشکر می کنم.

وی افزود: در این وبینار سعی خواهد شد تا تصویر روشنی از خدمات ISC به حاضرین در این وبینار  ارائه شود.

وی ادامه داد: ایده تاسیس ISC در چهارمین کنفرانس اسلامی وزرای آموزش عالی و تحقیقات علمی که در اکتبر 2008 در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد به تصویب رسید. در آن جلسه پیشنهاد تاسیس با اکثریت مطلق مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مسئولیت تأسیس این مرکز استنادی به جمهوری اسلامی ایران واگذار شد.

فاضل زاده ادامه داد: بر اساس مأموریت های محول شده به ISC توسط وزرای آموزش عالی و تحقیقات علمی کشورهای اسلامی، ISC اطلاعات علمی با کیفیت بالا و چند رشته ای را با توجه به تولید علم در منطقه OIC گردآوری، تجزیه و تحلیل و به اشتراک می گذارد. مأموریت اصلی ISC ارزیابی عملکرد پژوهشی دانشمندان، دانشگاه‌ها، مؤسسات و مجلات علمی کشورهای اسلامی و فراهم کردن زمینه‌های لازم برای ارتقای کیفیت پژوهش و ایجاد یک شبکه علمی کارآمد در جهان اسلام است.

رئیس مؤسسه ISC گفت: پیرو تفاهم نامه ISC-D8، مقرر شده بود ISC یک وبینار برای جوامع علمی کشورهای D8 برگزار کند که وبینار حاضر برای تحقق این هدف می باشد.

وی در پایان گفت: قطعا نظرات و بازخوردهای مطرح شده در این وبینار بررسی خواهند شد و امیدواریم که این تلاش برای همه طرف ها با موفقیت همراه باشد.

در ادامه، دکتر ایسیاکا عبدالقادر امام، دبیر کل گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه D-8 گفت: بسیار خوشحالم که به حاضرین در این وبینار با موضوع "معرفی خدمات ISC به کارشناسان، محققان و سیاستگذاران کشورهای عضو D-8" خوش آمد بگویم. مفتخرم که در این گردهمایی از افرادی که در خط مقدم پیشرفت و توسعه در کشورهای عضو هستند صحبت کنم.

وی افزود: مؤسسه ISC فرصتی منحصر به فرد برای کارشناسان، محققان و سیاست گذاران کشورهای عضو D-8 فراهم می‌کند تا با یکدیگر همکاری کنند، دانش را به اشتراک بگذارند و از قدرت علم، فناوری و نوآوری برای بهبود جوامع خود استفاده کنند. تحقیق و نوآوری سنگ بنای پیشرفت در دنیای مدرن است. آنها پتانسیل ایجاد انقلاب در صنایع، پرداختن به جامعه را دارند.

دبیر کل D-8 گفت: تصمیمات مؤسسه ISC سیاست ها و استراتژی هایی را شکل می دهد که باعث رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی می شود. به عنوان محقق، شما مرزهای جدید را کشف می کنید، راه حل ها را کشف می کنید، و مرزهای دانش را پشت سر می گذارید. امروز، ما نقش حیاتی شما را در پیشبرد پیشرفت کشورهای عضو خود می شناسیم.

وی تأکید کرد: در سازمان D-8، سهم قابل توجه ISC در ایجاد، انتشار و کاربرد دانش را تصدیق می کنیم. بنابراین، باید تلاش کنیم تا با ارائه اطلاعات جامع، رصد روندها و ارزیابی مشارکت های علمی جهان اسلام، شکاف بین پژوهش و سیاست را پر کنیم. خدمات ارائه شده توسط ISC می تواند به توانمندسازی کشورهای عضو ما برای تصمیم گیری آگاهانه، استفاده از تخصص و ایجاد محیطی مناسب برای نوآوری و پیشرفت کمک کند.

وی در ادامه گفت: مطمئن هستم که می‌توانیم از طیف گسترده خدمات  ISCبه ویژه شناسایی اولویت‌های تحقیقاتی، نظارت بر روندهای نوظهور  و ارائه دسترسی به پایگاه داده جامع از انتشارات علمی بهره مند شویم. همچنین ممکن است از نقش محوری مؤسسه ISC در ارتقای همکاری، افزایش دید و تسهیل استناد به خروجی های تحقیقاتی در جهان اسلام و فراتر از آن بهره مند شویم.

دبیرکل D-8 گفت: وبینار امروز فرصتی عالی برای ماست تا با خدمات و قابلیت های ISC آشنا شویم. این وبینار بستری برای تعامل معنادار، تبادل دانش و کاوش در همکاری های بالقوه فراهم می کند. با استفاده از منابع و تخصص ارائه شده توسط این موسسه، می توانیم به طور جمعی پیشرفت در علم، فناوری، و نوآوری را انجام دهیم و توسعه پایدار را در کشورهای عضو خود تقویت کنیم.

در ادامه این وبینار بین المللی، دکتر محمد رضا فلاحتی قدیمی فومنی مدیر توسعه امور بین الملل درباره تاریخچه و اهداف تأسیس مؤسسه ISC سخنرانی کرد.

وی گفت: از جمله مهمترین خدمات مؤسسه ISC می توان به خرید، پردازش و انتشار اطلاعات علمی و همچنین علم سنجی، رصد تولید علم، پژوهش، فناوری و نوآوری در کشورهای اسلامی اشاره کرد.

فلاحتی در ادامه درباره فعالیت های علمی بین المللی ISC گفت: تأسیس شاخه های بین المللی، حمایت از کرسی های زبان و ادب فارسی از طریق تأمین اطلاعات علمی مورد نیاز دانشگاه ها و محققان، برگزاری کارگاه های علمی متعدد با هدف آشنا ساختن دانشگاه های کشورهای اسلامی با خدمات ISC و همچنین تفاهم‌نامه همکاری‌های علمی– پژوهشی– فناوری – نوآوری از جمله این موارد می باشد.

وی در ادامه به ارائه گزارشی از فعالیت های بین المللی ISC پرداخت و افزود: ISC عضو نهادهای بین المللی همچون گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه (D-8) ، ایسسکو (ICESCO)، کامستک (COMSTECH)، آسایهل، یونسکو(UNESCO)، شبکه پارک های علم و فناوری جهان اسلام (INSTP) و شبکه دانشگاه های کشور های حاشیه دریای خزر (ASUCSRC) می باشد که همکاری های علمی مختلفی با آنها دارد و این آمادگی را دارد تا کارگاه های علمی مختلفی را برای D-8 برگزار کند.

در ادامه این وبینار، دکتر علی نایبی معاون فناوری و نوآوری در خصوص سامانه آشنایی با نخبگان و آینده‌سازان «دانا» سخنرانی کرد و گفت: «دانا» نام سامانه‌ای است که بر اساس رویکرد پژوهش محوری و با هدف شناسایی محققان و پژوهشگران ایرانی داخل و خارج از کشور راه‌اندازی شده است. این سامانه به عنوان یک شبکه اجتماعی علمی، بستری برای برقراری تعامل و ارتباطات گسترده میان پژوهشگران، انتقال و هم‌رسانی دانش و یافته‌های علمی، پرسش و پاسخ، بحث، انتقاد و ارائه نظر درباره دیگر آثار علمی یا نظرات دیگران را فراهم کرده است. سامانه دانا به زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی، آلمانی، فرانسوی و ترکی ارائه شده است.

وی افزود: نظر به اهمیت ایجاد سامانه ای جهت آشنایی با پژوهشگران و امکان تعامل میان آنها، درگاه آشنایی با نخبگان و آینده سازان (دانا) با آدرس https://dana.isc.ac در مؤسسه ISC ایجاد شد. برای هر کدام از نخبگان و پژوهشگران در این سامانه، یک صفحه جامع در نظر گرفته می شود که فعالیت های پژوهشی و شناسه آنان در پایگاه های دیگر مشخص می شود. همچنین سنجه ها و معیارهای مختلف علم سنجی و دگرسنجی در این سامانه برای پژوهشگران تعبیه شده است که به کمک آن می توان پژوهشگران و همچنین سازمان ها و موسسات مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

نایبی اضافه کرد: سنجه‌ها و معیارهای مختلف علم‌سنجی و دگرسنجی در این سامانه برای پژوهشگران تعبیه شده است که به کمک آن می‌توان پژوهشگران و همچنین سازمان‌ها و مؤسسات مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

وی تأکید کرد: در حقیقت صفحه هر پژوهشگر در سامانه دانا، شامل مقالات و دستاوردهای علمی، طرح ها و پروژه ها، تخصص‌ها و مهارت‌ها، نیازها و ایده‌های ثبت شده در سامانه نان، وابستگی های سازمانی، دنبال کنندگان و دنبال‌شوندگان و نمودارهای وضعیت است و برای هر پژوهشگر یک کد منحصر به فرد (ISC-ID)  ارائه می‌شود که حاوی اطلاعاتی در مورد اوست.

وی در ادامه درباره ویژگی ها و مزایای سامانه نظام ایده‌ها و نیازها «نان» مطالب خود را ارائه داد و گفت: این سامانه زمینه‌ای برای ارتباط نیازهای مختلف با تحقیقات و مراکز تحقیقاتی کشور است. متخصصان می‌توانند نیازهای خود را در حوزه‌ها و سطوح مختلف اجتماعی و صنعتی در این سامانه ثبت کنند. این سامانه یکی از ابزارهای قدرتمند جهت ایجاد نظام ملی نوآوری مبتنی بر ایجاد ارتباط مستقیم بین نیازهای جامعه، صنایع خصوصی دولتی و پژوهشگران، شرکت های دانش بنیان و خلاق، پارک های علم و فناوری و مراکز رشد خواهد بود.

وی در ادامه مراحل ثبت ایده در سامانه «نان» که شامل انتخاب نیاز، ثبت اطلاعات، تأیید اطلاعات و صدور گواهی است را برای حاضرین در وبینار توضیح داد.

دکتر نایبی گفت: مؤسسه ISC، می تواند این سامانه را ویژه گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه نیز طراحی کند تا این کشورها نیز بتوانند از مزایای این سامانه استفاده کنند.

در ادامه این وبینار بین المللی، دکتر هاجر ستوده معاون پژوهشی درباره محصولات و خدمات مؤسسه ISC سخنرانی کرد و گفت: مشارکت های علمی ISC به طور خلاصه در چندین محور اصلی کمک به استقرار علم الکترونیک، کمک به سیاست گذاری آگاهانه در علم و فناوری، کمک به استقرار نظام ملی نوآوری، کمک به ارتقای ارتباطات علمی، سواد اطلاعاتی و اشتراک دانش، سازماندهی و اعتبارسنجی نشریات علمی کشورهای اسلامی و همچنین کمک به حفظ و اشاعه میراث علمی و فرهنگی کشورهای اسلامی می باشد.

وی در ادامه به معرفی برخی محصولات ISC از قبیل پایگاه های اطلاعات علمی و مقالات الکترونیکی، پایگاه کتاب های فارسی و غیر فارسی، پایگاه میراث مکتوب و نسخ خطی، پایگاه نمایه سازی نشریات، سامانه شناساگر دیجیتال اشیا (DOR)، رتبه بندی دانشگاه ها و غیره پرداخت.

وی در ادامه به معرفی برخی برنامه های ISC در آینده پرداخت و گفت: برای انجام ماموریت های ISC، این مؤسسه در حال توسعه خدمات خود و ارائه امکانات بیشتر در آینده همچون سیستم هشدار مجلات غارتگر، سیستم یکپارچه انتشارات علمی، سیستم کنترل سرقت علمی برای مقالات علمی، نظام تعالی پژوهش برای غنی سازی روش های ارزیابی کمی با رویکردهای کیفی می باشد.

ور در پایان سخنرانی خود چند پیشنهاد همکاری علمی به منظور ارتقای سطح علمی گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه ارائه داد که عبارتند از: اجرای طرح های مشترک برای تبادل تجربیات به منظور بهبود اثربخشی روش ها در ارزیابی پژوهش و رتبه بندی دانشگاه ها، همکاری در طراحی و اجرای نظام های رتبه بندی ملی کشورها و همچنین همکاری در طراحی سیستم یکپارچه نمایه سازی و ارزیابی کنفرانس ها در کشورهای اسلامی.

در ادامه این وبینار، دکتر منصوره صراطی سرپرست مدیریت رتبه بندی و تحلیل استنادی در خصوص رتبه بندی دانشگاه ها سخنرانی خود را آغاز کرد و گفت: ارزیابی عملکرد دانشگاه ها در سال های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این گونه ارزیابی ها که عمدتاً به صورت فهرستی و در مقایسه با یکدیگر ارائه می شوند، جایگاه هر دانشگاه را بر اساس عملکرد آن در شاخص های مختلف بیان می کند.

وی ادامه داد: مؤسسه ISC با توجه به اهمیت رتبه بندی دانشگاه ها، در انجام ماموریت های خود اقدام به ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کرده است.

صراطی افزود: پس از نزدیک به یک دهه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی ایران توسط مؤسسه ISC و با توجه به تجربه‌ای که به دست آورده بود، تصمیم به رتبه بندی نمود.

وی افزود: در همین راستا، با توجه به تجربیات موفق ISC در انجام رتبه‌بندی ملی و بین‌المللی و درخواست D-8 برای رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشورهای عضو از طریق تفاهم نامه، این دانشگاه‌ها توسط ISC مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار گرفتند.

صراطی در خصوص مزایای رتبه بندی برای دانشگاه های کشورهای D-8 گفت: ارزیابی و مقایسه تعداد زیادی از دانشگاه‌هایی که در هیچ یک از رتبه‌بندی‌های بین‌المللی قرار نگرفته‌اند، اطلاعاتی در مورد عملکرد دانشگاه ها در معیارهای مختلف را برای  آنها آشکار می سازد که کشورها می توانند در برنامه های آموزش عالی کوتاه مدت و بلند مدت از آن استفاده کنند. با جمع‌آوری داده‌های دانشگاه‌های D-8 در پایگاه ISC، پایگاهی قابل اعتماد و معتبر تشکیل می‌شود که می‌توان از آن‌ها برای بررسی وضعیت دانشگاه‌ها و اتخاذ سیاست‌های پژوهشی استفاده کرد.

وی در ادامه گزارشی از آخرین رتبه بندی دانشگاه های عضو D-8 ارائه داد.  

در پایان، جلسه پرسش و پاسخ برگزار و به سوالات حاضرین در این وبینار پاسخ داده شد.  همچنین مقرر شد این وبینار برای هر یک از کشور های D8  جداگانه برگزار شود. علاوه بر این، مقرر شد در خصوص عملیاتی سازی تفاهم نامه بین ISC و D-8 ( معرفی جایزه مشترک برای تجلیل از دانشمندان برتر حوزه های موضوعی مختلف در منطقه D-8) نیز جلساتی برگزار و این مورد نیز عملیاتی شود.