بهره‌وری انتشار مقالات مؤسسات پژوهشی کشور در پایگاه های بین المللی WoS و ISC
به گزارش روابط عمومی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: انتشار مقالات بین المللی در راستای مرجعیت و دیپلماسی علمی و فناوری حائز اهمیت می باشد. بهره وری کمی و کیفی مقالات منتشر شده در چند شاخص قابل سنجش است. ضریب تاثیر مجلات بعنوان یک شاخص کیفی همواره مورد توجه محققان در انتشار مقالات می باشد. متوسط ضریب تاثیر مقالات بین المللی موسسات پژوهشی که در پایگاه WoS نمایه شده است برابر 1.9 می باشد. همچنین، به لحاظ کمی نیز سرانه مقالات بین المللی اعضا هیئت علمی موسسات پژوهشی در این پایگاه برابر 0.8 می باشد. میانگین تعداد مقالات موسسات پژوهشی 51.09 مقاله نمایه شده در پایگاه ISC است که نشان دهنده ضریب نفوذ مؤسسه ISC در سطح جامعه است. همچنین، سرانه انتشار مقالات ISC برای هر عضو هیات علمی به طور میانگین 1.22 است.
مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام(ISC) به عنوان سومین پایگاه استنادی مستقل جهان بعد از دو پایگاه اسکوپوس و WoS، رسالت پاسخگویی به بخشی از نیازهای علمی، پژوهشی و فناوری کشور در زمینه هدایت، سنجش، ارزیابی و رصد علم و فناوری یا ایران، منطقه و کشورهای اسلامی جهان را بر عهده دارد. با توجه به اینکه پایگاه های اطلاعاتی عمدتا تحت سلطه کشورهای غربی است و با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر راه اندازی یک پایگاه استنادی برای کشورهای اسلامی، پایگاه ISC راه اندازی شد.
وی افزود: بهره وری در مؤسسات آموزشی و پژوهشی نیز مانند سایر سازمان ها باید مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد و ازآنجایی‌که یکی از مهم‌ترین کارکردهای مؤسسات پژوهشی، انجام پژوهش است، بررسی بهره وری این دسته از مؤسسات می تواند بر اساس بروندادهای پژوهشی صورت گیرد. از آنجایی که مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) بعنوان متولی رتبه بندی دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور می‌باشد. بر مبنای نتایج رتبه بندی اعلامی سال 1402 بهره وری کمی و کیفی انتشار مقالات موسسات پژوهشی کشور در پایگاه های بین المللی WoS و ISC سنجیده شده است.
وی ادامه داد: مقالاتی که در این بررسی مورد نظر بوده اند، مربوط به سال 1399 (2020 میلادی) می باشد. این سال آخرین سالی است که داده های آن در بانک اطلاعاتی رتبه بندی موجود می باشد و در آخرین رتبه بندی موسسات پژوهشی ایران نیز لحاظ شده است. شاخص های مورد بررسی در این بررسی شاخص های کمی و کیفی است که به صورت کلی و سرانه مورد محاسبه قرار گرفته است و شامل شاخص هایی از قبیل تعداد کل مقالات، مقالات نشریات Q1 و سرانه مقالات اعضای هیات علمی، سرانه مقالات نشریات Q1 و چندین شاخص دیگر می باشد.
جدول 1. تعداد پژوهشگاه‌های حاضر در رتبه‌بندی بندی ملی ISC به تفکیک گونه
نمودار های 1 و 2 سرانه مقالات اعضای هیات علمی پژوهشگاه ها را به تفکیک گونه بندی موضوعی در پایگاه های WoS و ISC نشان می دهد.
در جدول 2 میانگین شاخص های مورد بررسی برای کل پژوهشگاه‌ها و هر یک از گونه های پژوهشگاه ها به تفکیک، قابل مشاهده است. همانگونه که در این جدول ملاحظه می شود، پژوهشگاه های علوم پایه و کشاورزی به لحاظ میانگین تعداد کل مقالات، تعداد مقالات Q1، مقالات با مشارکت بین‌المللی و مقالات نمایه نیچر رتبه اول را دارند اما در متوسط ضریب تأثیر پژوهشگاه های فنی و مهندسی، حائز رتبه اول شده اند که نشان می‌دهد پژوهشگران این حوزه مقالات خود را در نشریات با ضریب تأثیر بالاتری به چاپ رسانده اند. در سرانه مقالات نیز به همین ترتیب پژوهشگاه های علوم پایه و کشاورزی در صدر قرار دارند.
جدول 2 میانگین شاخص ها در پژوهشگاه‌های حاضر در رتبه‌بندی 1401-1400
در جدول 3 میانگین انتشارات پژوهشگاه ها در پایگاه ISC لحاظ محاسبه شده و برای تعداد کل و هر یک از گونه ها به تفکیک آورده شده است. همانگونه که در این جدول نشان داده شده است، به لحاظ میانگین تعداد کل مقالات و تعداد مقالات Q1 در ISC نیز به لحاظ سرانه پژوهشگاه های علوم پایه و کشاورزی در رتبه اول قرار دارند.
جدول3. میانگین انتشارات پژوهشگاه ها در پایگاه ISC
برای اطلاع از متن کامل گزارش "بهره‌وری پژوهشگاه‌های کشور در تولید مقالات علمی نمایه شده در پایگاه‌های بین‌المللی WoS و ISC" منتشر شده توسط ISC به آدرس https://isc.ac/fa/page/462/ مراجعه فرمایید.