مقایسه جایگاه ایران با دنیا و کشورهای اسلامی / رشد ۲۴ برابری کمیت تولید علم

به گزارش اداره روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، از آنجا که یکی از اهداف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)نشر و ترسیم نقشه علمی حوزه های مختلف علم در کشورهای جهان اسلام (OIC) و نیز ارزشگذاری کمی وکیفی مولفه های مختلف تولید علم درسطح کشور وکشورهای اسلامی می باشد، لزوم توسعه روابط این پایگاه با کشورهای اسلامی اجتناب ناپذیر است.

سرپرست ISC اظهار داشت: روند رشد 15 ساله کل مدارک علمی ثبت شده دنیا در پایگاه بین المللی Web of Science (WOS) و مقایسه آن با کشورهای اسلامی و نیز جمهوری اسلامی نشان می دهد که روند رشد مدارک در دنیا 87 درصد و درکشورهای اسلامی 638 درصد و در جمهوری اسلامی ایران 2067 درصد در طول دوره 15 ساله ( 2015-2000) بوده است. این امر نشان می دهد که میزان رشد در کشورهای اسلامی 7 برابر میزان رشد دنیا و برای ایران بیش از 24 برابر رشد علمی دنیا بوده است.

وی افزود: بررسی جایگاه دنیا، کشورهای اسلامی و ایران درتولیدات علمی در شش حوزه موضوعی مختلف: علوم کشاورزی، فنی و مهندسی، علوم پزشکی و سلامت، علوم انسانی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی نشان می دهد که میزان رشد کشورهای اسلامی و بخصوص ایران در پانزده سال اخیر در مقایسه با دنیا نیز قابل توجه می باشد. در حوزه علوم کشاورزی میزان رشد دنیا برابر با 81 درصد درحالیکه در کشورهای اسلامی این میزان 433 درصد و در ایران 1535 درصد بوده است.

دهقانی ادامه داد: در حوزه مهندسی و فنی میزان رشد دنیا در 15 سال برابر با 238 درصد و برای کشورهای اسلامی 1053 درصد و برای ایران 3753 درصد می باشد. درحوزه موضوعی علوم انسانی رشد علم دنیا منفی یک درصد ولی در کشورهای اسلامی این میزان رشد برابر با 1053 درصد و برای ایران 5750 درصد بوده است.

در حوزه علوم پزشکی و سلامت میزان رشد تولیدات علم در دنیا برابر با 79 درصد و برای کشورهای اسلامی 523 درصد و برای ایران 2464 درصد؛ در حوزه علوم طبیعی میزان رشد علم در دنیا 73 درصد و در کشورهای اسلامی 580 درصد و ایران 1492 درصد و در نهایت در حوزه علوم اجتماعی میزان رشد علم دنیا برابر با 83 درصد و در کشورهای اسلامی 953 درصد و ایران 1416 درصد بوده است. همچنین میزان تولیدات علم دنیا در کلیه حوزه های موضوعی رشد 87 درصد بوده درحالی که این میزان برای کشورهای اسلامی برابر با 638 درصد و برای ایران 2067 درصد بوده است و این به معنای آن است که میزان رشد علم در کشورهای اسلامی بیش از هفت برابر دنیا و میزان رشد تولید علم 24 برابر دنیاست .

سرپرست ISC اظهار داشت: لازم به ذکر است که سهم تولید علم کشورهای اسلامی در سال 2000 برابر با 1.8 درصد( یک ممیز هشت دهم) بود که درسال 2015 به 7.2 درصد ( هفت ممیز دو دهم ) یعنی 4 برابر افزایش یافته است. همچنین سهم تولید علم ایران در دنیا در سال 2000 برابر با 0.1 درصد بود که درسال 2015 به 1.5 درصد یعنی 15 برابر افزایش یافته است.



لازم به ذکر است که تعداد مدارک یاکمیت تولید علم تنها یکی از شاخص های رشد و توسعه علمی کشور بوده و رشد کمیت تولید علم از شروط لازم برای توسعه علمی است، اما شرط کافی نیست. در توسعه علمی توجه و تاکید به سایر شاخص ها از جمله کیفیت تولیدات علمی و استنادات، مشارکت و دیپلماسی علمی، اثر گذاری فنآورانه علم، اثر گذاری نوآورانه علم و اثرگذاری اقتصادی علم اهمیت زیادی دارد. بنابراین تکیه صرف به کمیت تولید علم باعث توسعه علمی نخواهد شد.