رشد جایگاه بین المللی علم ایران در 15 سال اخیر
به گزارش اداره روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) ، دکتر محمد جواد دهقانی، رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: یکی از شاخص هایی که بر اساس آن رتبه علمی یک کشور در سطح بین المللی تعیین می گردد میزان تولید علم آن کشور است. براساس سند چشم انداز و افق آن، جمهوری اسلامی ایران تا سال 1404 شمسی (2025 میلادی) جایگاه اول اقتصادی و تولید علم و فناوری در سطح منطقه آسیای غربی ( شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشور های همسایه) را دارد.
به گزارش اداره روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) ، دکتر محمد جواد دهقانی، رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: یکی از شاخص هایی که بر اساس آن رتبه علمی یک کشور در سطح بین المللی تعیین می گردد میزان تولید علم آن کشور است. براساس سند چشم انداز و افق آن، جمهوری اسلامی ایران تا سال 1404 شمسی (2025 میلادی) جایگاه اول اقتصادی و تولید علم و فناوری در سطح منطقه آسیای غربی ( شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشور های همسایه) را دارد.
دهقانی اظهار داشت: مبتنی بر مدارک علمی ثبت شده در پایگاه های استنادی آی.اس.آی و اسکوپوس تا اول اردیبهشت ماه سال 1394 سهم جمهوری اسلامی ایران از تولید علم دنیا طی 15 سال گذشته رشد قابل ملاحظه ای داشته است. ایران در حال حاضر یک و نیم درصد از علم دنیا را تولید می کند. این در حالی است که در سال 2000 تنها سیزده صدم درصد از علم دنیا به ایران اختصاص داشت. سهم تولید علم ایران از سال 2000 تا 2011 مرتبا افزایش یافته است. از سال 2011 تا 2013 این رشد از نرخ ثابتی برخوردار بوده و از سال 2014 سهم کشور دوباره افزایش یافته است. لازم به ذکر است که تولید علم کل دنیا در بازه زمانی مورد بررسی نیز مرتبا افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: رشد رتبه تولید علم کشور در طی سال های مورد بررسی نیز در خور توجه است. براساس داده های پایگاه اسکوپوس، در سال های 2000 تا 2014 رتبه بین المللی تولید علم ایران از 48 به 16 ارتقا پیدا کرده است. همچنین براساس مدارک نمایه شده در پایگاه آی.اس.آی، جایگاه ایران از 49 در اولین سال مورد بررسی به 21 در آخرین سال مورد بررسی ارتقا یافته است. مجلات و کنفرانس های علمی که در این دو پایگاه نمایه می شوند با یکدیگر تفاوت هایی دارند که باعث تفاوت در رتبه ها می گردد.
سرپرست ISC افزود: کمیت تولید علم تنها یکی از شاخص های است که برای تعیین جایگاه علمی مورد استفاده قرار می گیرد. در سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری شاخص های مرجعیت و دیپلماسی علمی و فناوری و نیز میزان اثر گذاری اقتصادی نیز مورد تاکید قرار گرفته اند. توجه به هر یک از این شاخص ها بدون در نظر گرفتن سایر آن ها به معنی حرکت در مسیر اشتباه است.
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری ادامه داد: در حال حاضر از منظر تولید علم، ایران از یک جایگاه رفیع بین المللی برخوردار و دومین قدرت علمی در بین کشورهای عضو جنبش عدم تعهد محسوب می شود. همچنین در طی سال های متمادی برترین کشور علمی در بین کشورهای عضو اوپک بوده است. ایران با کسب رتبه اول تولید علم در بین کشورهای منطقه خاورمیانه و همچنین رتبه نخست در بین 57 کشور اسلامی سرآمد منطقه و جهان اسلام است.
سرپرست ISC در پایان افزود: هر چند علم پدیده ای بین المللی برشمرده می شود، اما بی شک مهمترین و اولین هدف تولید علم بایستی رفع نیازها اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی و سیاسی کشور باشد. تبدیل علم به ثروت و قدرت نیاز اساسی کشور و خواست مقام معظم رهبری است که خود نیازمند برنامه ریزی و هدایت علم کشور با بهره گیری از نظام های مدیریت علم است. در این زمینه باید گام های اساسی در کشور برداشته شود.
دهقانی اظهار داشت: مبتنی بر مدارک علمی ثبت شده در پایگاه های استنادی آی.اس.آی و اسکوپوس تا اول اردیبهشت ماه سال 1394 سهم جمهوری اسلامی ایران از تولید علم دنیا طی 15 سال گذشته رشد قابل ملاحظه ای داشته است. ایران در حال حاضر یک و نیم درصد از علم دنیا را تولید می کند. این در حالی است که در سال 2000 تنها سیزده صدم درصد از علم دنیا به ایران اختصاص داشت. سهم تولید علم ایران از سال 2000 تا 2011 مرتبا افزایش یافته است. از سال 2011 تا 2013 این رشد از نرخ ثابتی برخوردار بوده و از سال 2014 سهم کشور دوباره افزایش یافته است. لازم به ذکر است که تولید علم کل دنیا در بازه زمانی مورد بررسی نیز مرتبا افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: رشد رتبه تولید علم کشور در طی سال های مورد بررسی نیز در خور توجه است. براساس داده های پایگاه اسکوپوس، در سال های 2000 تا 2014 رتبه بین المللی تولید علم ایران از 48 به 16 ارتقا پیدا کرده است. همچنین براساس مدارک نمایه شده در پایگاه آی.اس.آی، جایگاه ایران از 49 در اولین سال مورد بررسی به 21 در آخرین سال مورد بررسی ارتقا یافته است. مجلات و کنفرانس های علمی که در این دو پایگاه نمایه می شوند با یکدیگر تفاوت هایی دارند که باعث تفاوت در رتبه ها می گردد.
سرپرست ISC افزود: کمیت تولید علم تنها یکی از شاخص های است که برای تعیین جایگاه علمی مورد استفاده قرار می گیرد. در سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری شاخص های مرجعیت و دیپلماسی علمی و فناوری و نیز میزان اثر گذاری اقتصادی نیز مورد تاکید قرار گرفته اند. توجه به هر یک از این شاخص ها بدون در نظر گرفتن سایر آن ها به معنی حرکت در مسیر اشتباه است.
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری ادامه داد: در حال حاضر از منظر تولید علم، ایران از یک جایگاه رفیع بین المللی برخوردار و دومین قدرت علمی در بین کشورهای عضو جنبش عدم تعهد محسوب می شود. همچنین در طی سال های متمادی برترین کشور علمی در بین کشورهای عضو اوپک بوده است. ایران با کسب رتبه اول تولید علم در بین کشورهای منطقه خاورمیانه و همچنین رتبه نخست در بین 57 کشور اسلامی سرآمد منطقه و جهان اسلام است.
سرپرست ISC در پایان افزود: هر چند علم پدیده ای بین المللی برشمرده می شود، اما بی شک مهمترین و اولین هدف تولید علم بایستی رفع نیازها اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی و سیاسی کشور باشد. تبدیل علم به ثروت و قدرت نیاز اساسی کشور و خواست مقام معظم رهبری است که خود نیازمند برنامه ریزی و هدایت علم کشور با بهره گیری از نظام های مدیریت علم است. در این زمینه باید گام های اساسی در کشور برداشته شود.
نظر شما :