دانشگاه های برترکشور در حوزه فنی و مهندسی

۱۵ اسفند ۱۳۹۴ | ۰۲:۳۰ کد : ۶۰۱ اخبار آرشیوی
تعداد بازدید:۱۶۴۱
دانشگاه های تهران، امیرکبیر، شریف، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، خواجه نصیرالدین طوسی، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، شیراز و فردوسی مشهد بیشترین کمیت تولید علم ایران در حوزه فنی و مهندسی را تولید کرده اند.
دانشگاه های برترکشور در حوزه فنی و مهندسی

دانشگاه های تهران، امیرکبیر، شریف، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، خواجه نصیرالدین طوسی، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، شیراز و فردوسی مشهد بیشترین کمیت تولید علم ایران در حوزه فنی و مهندسی را تولید کرده اند.

به گزارش اداره روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست ISC گفت: هر چند افزایش کمی علم شرط لازم برای مرجعیت علمی است، اما شرط کافی نیست. مجلات علمی اساس محتوای پایگاه های استنادی را تشکیل می دهند و این پایگاه های مدعی نمایه سازی معتبرترین مجلات علمی دنیا هستند. از نگاه پایگاه های استنادی، میزان استفاده از نتایج پژوهشی که در مجلات علمی منتشر می گردند میزان اعتبار آنها را تعیین می نماید، به همین دلیل در سطح بین المللی پایگاه های استنادی به عنوان مرجع اندازه گیری برتری علمی بکار می روند. بررسی پایگاه استنادی آی.اس.آی در ۲۵ سال گذشته نشان می دهد که ۴۱٪ از کمیت علم تولید شده دنیا حتی یکبار نیز مورد استفاده قرار نگرفته اند. در همین حال مابقی کمیت تولید علم دنیا بیش از ۴۰۰.۰۰۰.۰۰۰ بار مورد استناد قرار گرفته اند.

دکتر محمدجواد دهقانی افزود: مجلات معتبری که نتایج فعالیت های پژوهشی کشور را منتشر می کنند به دو بخش عمده شامل نشریات ملی و بین المللی تقسیم می شوند. ۹۵٪ کمیت تولید علم کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی در مجلات ملی منتشر می گردد. در مقابل در حوزه فنی و مهندسی نزدیک به ۶۸٪ کمیت تولید علم کشور در مجلات بین المللی منتشر می گردد. در سطح بین المللی بعد از حوزه علوم انسانی کشور، پژوهشگران حوزه فنی و مهندسی موثرترین پژوهش های کشور را انجام می دهند. این مقایسه از طریق هنجاری سازی (نرمال سازی) استنادها امکان پذیر شد.

وی خاطرنشان کرد: استنادها مهمترین شاخص مرجعیت علمی در دنیای علم امروز محسوب می شوند و میزان استفاده از پژوهش انجام شده را نشان می دهند. اما مقایسه استنادها بدون هنجاری سازی مقایسه ای اشتباه است. تفاوت در فرهنگ استناد و همچنین تفاوت در اندازه رشته ها باعث می گردد تا آثار علمی در همه رشته ها به صورت یکسان مورد استناد قرار نگیرند. همچنین استنادها تحت تاثیر عامل زمان قرار می گیرند به این معنی که به طور متوسط آثار قدیمی تر استنادهای بیشتری نسبت به آثار جدیدتر دریافت می کنند. همچنین نوع مدرک نیز بر تعداد استناد دریافتی تاثیر می گذارد. به عنوان مثال مقالات مروری نسبت به مقالات غیر مروری استنادهای بیشتری دریافت می کنند. بنابراین قبل از هر مقایسه ای در حوزه استناد نیاز به هنجاری سازی (نرمال سازی) است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: اگر حاصل استناد نرمال شده کمتر از یک باشد به آن مفهوم خواهد بود که ضعیف تر از متوسط دنیا عمل شده است و اگر حاصل بالاتر از یک باشد بیانگر آنست که برتر از متوسط بین المللی عمل شده است. متوسط استنادهای نرمال شده حوزه فنی و مهندسی کشور ۰.۹۸ ( ممیز نود و هشت صدم ) است. بنابراین از لحاظ کیفی پژوهشگران فنی و مهندسی کشور تقریبا در سطح متوسط بین المللی عمل می کنند که البته با در نظر گرفتن حجم نسبی کمیت تولید علم در حوزه فنی و مهندسی باید خاطر نشان کرد که بهترین پژوهش های بین المللی کشور در همین حوزه صورت می گیرد.

دهقانی یادآور شد: بررسی تولیدات علمی جمهوری اسلامی ایران در حوزه فنی و مهندسی در دو پایگاه استنادی تامسون رویترز (ISI) و علوم جهان اسلام (ISC) تا پایان سال ۲۰۱۴ در معتبرترین مجلات ملی و بین المللی نشان می دهد که دانشگاه های تهران، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، شیراز و فردوسی مشهد بیشترین کمیت تولید علم ایران در حوزه فنی و مهندسی را تولید کرده اند. ۱۴۱۱۰ مدرک از دانشگاه تهران در این دو پایگاه نمایه سازی شده است. از سایر دانشگاه ها به ترتیب 12614, 11951, 10468, 8582, 5746, 4634, 4340, 4222 و 4054 مدرک در پایگاه های ISI و ISC نمایه شده است.



وی افزود: با نرمال سازی استنادها تغییراتی در فهرست ده دانشگاه برتر که بیشترین کمیت تولید علم در حوزه فنی و مهندسی کشور را تولید کرده اند ظاهر می شود. با نرمال سازی استنادها تفاوتهای رشته ای، زمانی و نوع مدرک قابل کنترل گشته و مقایسه مولفه های تولید علم امکان پذیر می گردد. نرمال سازی و محاسبه تعداد کل استنادهای نرمال شده برای دانشگاه های کشور نشان می دهد که دانشگاه های تهران، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان، تبریز، شیراز، صنعتی نوشیروانی بابل و آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران به ترتیب بیشترین تعداد استنادها را دریافت کرده اند.



سرپرست ISC گفت: بررسی تولید علم دانشگاه های کشور از جنبه های مختلف نقاط قوت و ضعف آن ها را معین می نماید. اثربخشی کمیت تولید علم دانشگاه های کشور در حوزه فنی و مهندسی نیز با یکدیگر یکسان نیست به نحوی که برخی دانشگاه ها برتر، برخی پایین تر و برخی در سطح متوسط جهانی عمل می کنند. اگر استنادهای نرمال شده را بر تعداد مدارک تولید شده تقسیم نماییم متوسط عملکرد هر دانشگاه در قیاس با متوسط جهانی رشته مشخص می گردد. لازم به ذکر است که در اینجا در فرایند نرمال سازی استنادها اثر خوداستنادی حذف نگردید هر چند خود استنادی لزوما به عنوان یک پدیده منفی مد نظر قرار نگرفته که می تواند بیانگر میزان تمرکز نویسنده در حوزه فعالیت های تحقیقاتی است.

وی افزود: دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل موثرترین تحقیقات علمی کشور در حوزه فنی و مهندسی را انجام می دهد. اثربخشی تولیدات علمی این دانشگاه دو و نیم برابر متوسط جهانی است. دانشگاه یاسوج در رتبه بعدی اثربخشی تولیدات علمی قرار دارد. اثربخشی تولیدات علمی این دانشگاه ۲.۳ ( دو ممیز سه دهم ) برابر متوسط جهانی حوزه های وابسته به فنی و مهندسی است. اثر بخشی تولیدات علمی دانشگاه مازندران در این حوزه نیز ۲.۱ ( دو ممیز یک دهم ) متوسط جهانی است بنابراین از این حیث این دانشگاه در رتبه سوم قرار می گیرد. دانشگاه صنعتی شیراز از این لحاظ در جایگاه چهارم کشور قرار دارد. اثر بخشی تولیدات علمی این دانشگاه ۱.۷ ( یک ممیز هفت دهم ) است. پژوهشگران فنی و مهندسی دانشگاه خلیج فارس علمی را تولید می کنند که ۱.۵ ( یک و نیم ) برابر متوسط جهانی استناد دریافت می کند. دانشگاه های کاشان، بوعلی سینا، رازی، سمنان و تبریز به ترتیب جایگاه های بعدی کشور را کسب کرده اند. اثربخشی تولیدات علمی حوزه فنی و مهندسی در این دانشگاه ها به ترتیب بین ۱.۴ ( یک ممیز چهارم دهم )‌ تا ۱.۲ ( یک ممیز دو دهم ) برابر متوسط جهانی است.



دهقانی خاطر نشان کرد: هر چند در طی سال های گذشته کمیت تولید علم بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است، اما سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری مسیری های مهمتری شامل مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی و اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی علم تولید شده را نشان می دهند. هم اکنون جمهوری اسلامی ایران از لحاظ کمیت علم تولید شده از جایگاه ممتازی در سطح بین الملل برخوردار است، اما برای کسب مرجعیت علم بین الملل، اثربخشی پژوهش از اهمیت فوق العاده بالاتری برخوردار است. یکی از تعاریف این اثربخشی میزان استنادهای دریافت شده توسط پژوهش یا به عبارت دیگر میزان استفاده از آن است. اثربخشی بالا مسیر را برای دیپلماسی علمی هموار می نماید. یکی از تعاریف دیگر اثربخشی اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی علم تولید شده است. هدف نهایی تولید علم همانگونه در سند سیاست های کلان علم و فناوری ذکر گردیده تولید ثروت و قدرت با حفظ ارزش های اسلامی است.


نظر شما :